Новата Netflix серија „Death by Lightning“ ја оживува неговата фасцинантна, но трагична приказна.
Од сиромаштија до претседателска функција
Во 1880 година Америка се наоѓаше на историска раскрсница: ќе им се овозможат ли полни граѓански права на поранешните робови? Ќе се стави ли крај на „системот на трофеи“, преку кој владејачките партии ги наградуваа своите луѓе со државни работни места? На Републиканската национална конвенција, конгресменот од Охајо, Џејмс Гарфилд, одржа страствен говор повикувајќи на правда и еднаквост. Делегатите го прифатија како симбол на морална обнова и го избраа за кандидат — и покрај неговото одбивање.
Слично како Абрахам Линколн, Гарфилд потекнувал од сиромашно семејство и се издигнал со труд, образование и воена служба во Граѓанската војна. Избран беше за претседател во ноември 1880 година, носејќи надеж за реформи и обединување на нацијата.
Убиство и медицинска негрижа
Само неколку месеци по стапувањето на функцијата, на 2 јули 1881 година, Гарфилд беше застрелан на железничката станица Балтимор и Потомац во Вашингтон од Чарлс Гито, неуспешен адвокат, новинар и самопрогласен проповедник кој сметал дека му припаѓа дипломатска позиција во замена за политичка поддршка.
Гито бил ментално нестабилен, но во тоа време психијатријата сè уште била во зародиш. Кобната грешка, сепак, ја направил д-р Вилфред Блис, лекарот кој ја презел грижата за претседателот и одбил да користи антисептички методи. Наместо тоа, ја сондирал раната со недезинфицирани инструменти — па дури и со гол прст, што довело до смртоносна инфекција.
Историчарите денес се согласуваат дека Гарфилд можел да преживее доколку му била пружена правилна медицинска нега.
Од трагедија до реформа
Гарфилд почина во септември 1881 година, на само 49 години. Неговата смрт го потресе народот и го разбуди јавниот гнев против корумпираниот систем на партиска лојалност. Неговиот наследник, претседателот Честер Артур, под влијание на трагедијата, го поддржа донесувањето на Пендлтон актот во 1883 година, кој воведе мерит-систем при вработувањата во државната служба.
Биографот CW Гудиер вели дека ова била „почетната точка на професионализацијата на федералната администрација“ — чекор што ја поставил основата на модерната јавна служба.
Новата серија „Death by Lightning“
Netflix ја адаптира книгата Destiny of the Republic на авторката Кендис Милард, која детално ја раскажува приказната за убиството на Гарфилд. Серијата, со Мајкл Шенон во улогата на претседателот и Метју Мекфејден како Гито, го прикажува контрастот меѓу човекот кој стигнал до највисоката функција и оној кој очајно копнеел по величина, но никогаш не ја постигнал.
Сценаристот Мајкл Маковски изјави: „Гарфилд можел да биде еден од највеличествените американски претседатели — интелектуален, чесен и реформатор. Тоа што е сведeн на фуснота во историјата е вистинска трагедија.“
Со оваа серија, една заборавена приказна повторно добива глас — и потсетник дека дури и еден куршум и една медицинска грешка можат засекогаш да го сменат текот на историјата.
Извор: BBC
