Сè поголем број млади луѓе целосно ја отфрлаат генеративната вештачка интелигенција, сметајќи ја за неетичка, штетна за креативноста и опасна за менталното здравје. Како што вештачката интелигенција сè повеќе влегува во училиштата, работните места и секојдневниот живот, „веганите на вештачката интелигенција“ велат дека реалниот свет е непобедлив и дека имаат добри причини да се спротивстават.
Сè повеќе млади луѓе се скептични кон генеративната вештачка интелигенција поради нејзиното „неетичко“ однесување.
Група млади, еколошки свесни луѓе, наречени „вегани на вештачката интелигенција“, го предводат притисокот против ChatGPT и другите форми на генеративна вештачка интелигенција.
За Бела, натпреварот во видео игрите Warframe беше последната капка.
На нејзиниот тим му беа дадени само три дена да ги достави своите илустрации. Иако краткиот рок ја нервираше, таа беше подготвена да вложи труд, сè додека организаторите не ја прифатат работата генерирана од вештачката интелигенција.
„Доколку вештачката интелигенција не беше прифатена на натпреварот, можеби ќе се обидев да учествувам, но ми се чинеше понижувачки: да се натпреварувам против некој што не вложил ни малку труд“, изјави 21-годишната Чехиња за Euronews Next.
Алатки за вештачка интелигенција
„Една од причините зошто престанав да користам генеративна вештачка интелигенција е затоа што е морално погрешна. Ако, како уметник, продолжев да ја користам, тоа би било предавство. Со години учам и ги усовршувам моите вештини, за потоа да би користела нешто што краде туѓи дела“, рече таа.
Вајт е само еден од растечкиот број „вегани на вештачката интелигенција“, луѓе кои целосно ја отфрлаат генеративната вештачка интелигенција, технологијата што создава текст, слики, музика и друго, врз основа на огромни збирки податоци.
„Генеративната вештачка интелигенција постојано краде содржина од други луѓе без согласност“, вели Марк, 23-годишен од Шпанија.
„Таа ја нарушува приватноста и заработува пари од неа. Таа е алатка на капитализмот за одржување на експлоатацијата на работниците или нејзино подигнување на повисоко ниво“, додава тој.
Движењето постои уште од лансирањето на ChatGPT 2022, а заедницата против вештачката интелигенција на Reddit денес брои над 71.000 луѓе.
Слично на веганизмот, мотивите се претежно етички и еколошки по природа.
Според студија од 2023 година, дури и краток разговор со четбот може да потроши еквивалент на шише вода. Покрај тоа, масовното „гребење“ на креативни дела доведе до протести од многу уметници, писатели, режисери и музичари.
Ментално здравје и губење на критичкото размислување
Стравовите одат уште подлабоко. Многумина веруваат дека вештачката интелигенција го нарушува менталното здравје, ја намалува способноста за концентрација и создава зависност од брзи решенија.
Помала студија од МИТ потврди дека учесниците кои го користеле ChatGPT за пишување есеи покажале помала мозочна активност и послаба меморија за она што самите го „напишале“.
„Дигиталната ера веќе донесе многу глупости само затоа што луѓето го злоупотребуваат интернетот и телефоните наместо да ги користат за учење“, вели Луси, 22-годишна Шпанка.
„А сега чет-ботови кои им кажуваат на луѓето колку се во право и генијални? Тоа е загрижувачко“, рече таа. Студијата, исто така, покажа полоши резултати на „невронско, лингвистичко и бихејвиорално ниво“, вели таа.
Ова може да има далекусежни последици врз учењето, самодовербата и донесувањето важни одлуки, вели Наталија Космина од МИТ.
Предизвиците на животот без вештачка интелигенција
Генеративната вештачка интелигенција навлегла во секоја пора од животот, работата, образованието, социјалните мрежи, па дури и врските. Станува сè потешко да се избегне.
„Потребна беше многу волја, но јас го направив тоа“, вели Марк, кој претходно работеше во сајбер-безбедноста на вештачката интелигенција.
„Особено е тешко на универзитетот, бидејќи повеќето студенти, па дури и професори, ја користат за сè“, вели тој.
Луси истакнува дека на пракса во фирма за дизајн, била „силно охрабрена“ да користи вештачка интелигенција, и покрај нејзините лоши резултати.
„Неодамна, еден клиент нè замоли да го анимираме нивниот асистент за вештачка интелигенција, ужасно лош цртеж на жена со сите тие пластични, сјајни недостатоци на вештачката интелигенција. Видео алатките ѝ даваат огромни раце и слично. Необична долина до крај“, објасни таа.
Космина нагласува дека секој треба да има право да избере како и кога ќе ја користи вештачката интелигенција.
„Ја користам за истражување, затоа што морам. Но, за лични работи или работа? Не гледам потреба. Не морам да „горам седум дрвја и седум литри вода“ за да преформулирам е-пошта“, вели таа.
Може ли вештачката интелигенција да биде етичка?
За повеќето „вегани на вештачката интелигенција“, основното верување е дека вештачката интелигенција е неетичка во својата суштина.
Марк верува дека „треба да биде забранета и казнета“, додека други веруваат дека построгата регулатива и етичката обука на моделите би можеле да бидат прифатлив начин да се напредува.
„Вештачката интелигенција може да биде етичка ако е обучена на материјал собран со дозвола и ако не користи платени работници во Кенија“, вели Луси. „Сè уште ќе троши многу енергија, но моите хобија не се баш еколошки – игри, увоз на колекционерски предмети и и слично“.
Космина верува дека генеративната вештачка интелигенција треба да биде забранета за малолетници, „за сите деца во училишниот систем до 18 години“. Во образовните институции, додава тој, таа не треба да биде задолжителна.
„Реалноста е сè уште незаменлива“
Како што вештачката интелигенција сè повеќе влегува во нашиот секојдневен живот, „веганите на вештачката интелигенција“ нè потсетуваат на она што многумина го забораваат: ништо не може да ја победи реалноста.
„Вештачката интелигенција е толку повторувачка и површна. Откако ќе помине почетното возбудување, сфаќате колку човечката креативност е неспоредливо подобра“, вели Луси.
