Работејќи на температура од минус 35 степени Целзиусови, тим научници извлекол цилиндричен блок мраз долг 2,8 километри, што е подолго од осум Ајфелови кули гледано од врв до дно. Внатре во мразот се распрснати меури воздух, за кои научниците се надеваат дека ќе помогнат во решавањето на мистеријата која ја следи историјата на климата на планетата.
Европски научници работеле на Антарктикот, натпреварувајќи се со седум земји за да први стигнат до карпите под замрзнатиот континент.
Нивната работа може да ја реши една од најголемите мистерии на климатската историја на нашата планета – што се случило пред 900.000 до 1,2 милиони години, кога биле нарушени глечерските циклуси и кога нашите предци, според некои научници, скоро изумреле.
„Ова е неверојатен успех“, рече професор Карло Барбантe од венецискиот универзитет Ca’ Foscari, кој бил координатор на истражувањето.
„Во рацете имате парче мраз стар милион години“, објасни тој.
„Понекогаш можете да видите слоеви на пепел од вулкански ерупции, во кои се малечки меури, некои од нив се меури воздух кои нашите предци ги вдишувале пред милион години“, додаде тој.
Тимот го водел италијанскиот Институт за поларни науки и во него учествувале истражувачи од десет европски земји. Меѓународниот тим работел недели на температура од минус 35 степени Целзиусови за да го ископа ледениот јадро. Тимот морал да пренесе опрема за бушење, лаборатории и камп моторни санки 40 километри од најблиската истражувачка база. Местото на кое бушеле, наречено Little Dome C, се наоѓа на истокот на континентот на надморска височина од скоро 3.000 метри.
Ледените јадра се исклучително важни за разбирање на тоа како се менува нашата клима. Во нив се заробени меури воздух и честиците, кои откриваат промени во емисијата на стакленички гасови и температурата, што помага на научниците да разберат како се менувале климатските услови низ времето.
Податоците од други ледени јадра, меѓу кои е и јадрото наречено Епика, им помогнале на научниците да заклучат дека актуелното зголемување на температурата е поврзано со зголемената емисија на стакленички гасови поради согорувањето на фосилни горива. Но, научниците сакале да се вратат уште подалеку во времето.
Сега, во рамките на проектот Beyond Epica: Oldest Ice, можеби успеале да допрат до уште 400.000 години историја.
„Многу од минатото е во нашата иднина. Гледаме во минатото за да подобро разбереме како се однесува климата и како тоа можеме да го проектираме во иднината“, рече професор Барбантe.
Последните денови биле многу возбудливи бидејќи тимот успеал да избуши подлабока дупка отколку што се очекувало според радарските податоци, рече Роберт Малвејни, научник за ледени јадра во организацијата Британска истражувања на Антарктикот.
Ледено јадро е исечено на делови од еден метар кои ќе бидат испратени на анализа во различни институции
Јадрото било полека извлечено од ледениот покривач со помош на машини за бушење, а научниците внимателно го чистеле мразот користејќи крпи. Било исечено на делови од еден метар, кои ќе бидат транспортирани со брод од Антарктикот на температура од минус 50 степени Целзиусови.
Овие делови на крајот ќе стигнат до замрзнувачите на многу европски институции, меѓу кои е и Британски истражувања на Антарктикот во Кембриџ, каде што научниците ќе ги анализираат.
Експертите сакаат подобро да разберат што се случило пред 900.000 до 1,2 милиони години. Во тоа време, студените и топли периоди се менувале на секои 41.000 до 100.000 години.
Според некои теории, тогаш нашите предци од денешните луѓе скоро изумреле, а нивниот број можеби паднал на околу 1.000. Научниците не знаат дали ова изумирање кое било на прагот било поврзано со климата, објаснува професор Барбантe. Но, тоа покажува дека ова бил невообичаен период кој е важно да се разбере подобро, додава тој.
„Можеме само да претпоставуваме што ќе најдат, но без сомнение тоа ќе го прошири нашето знаење за минатото на нашата планета“, изјави професор Јори Рогелј, кој не бил вклучен во проектот, за BBC News
