Бидејќи војните и геополитичките тензии се прикрадуваат низ целиот свет, овогодинешниот Ден на мирот има особено значење. Одбележувањето на денот се совпаѓа и со Самитот на иднината на Генералното собрание на ОН и претстојното потпишување на Пактот за иднината.
Меѓународниот ден на мирот е воспоставен во 1981 година од страна на Генералното собрание на Обединетите нации. Резолуцијата на ОН го прогласи за ден за „комеморирање и зајакнување на идеалите за мир и во и меѓу сите народи и народи“.
Дваесет години подоцна, ОН донесе втора резолуција со која го означува денот како време на ненасилство и прекин на огнот – залагајќи се за прекин на непријателствата и истовремено промовирајќи дијалог, разрешување конфликти и мировно образование.
Од 2001 година, Меѓународниот ден на мирот се одржува на 21 септември.
Оваа година се одбележува 25-годишнината од усвојувањето на Декларацијата и Програмата за акција за култура на мирот од страна на Генералното собрание на Обединетите нации.
Во таа декларација, најинклузивното тело на Обединетите нации истакнува дека мирот „не е само отсуство на конфликт, туку бара и позитивен, динамичен партиципативен процес каде што се охрабрува дијалогот и конфликтите се решаваат во дух на меѓусебно разбирање и соработка“.
Во свет со зголемени геополитички тензии и долготрајни конфликти, никогаш немало подобро време да се потсетиме како Генералното собрание на ОН се собра во 1999 година за да ги изложи вредностите потребни за култура на мир. Тие вклучуваат: почитување на животот, човековите права и основните слободи; промовирање на ненасилство преку образование, дијалог и соработка; посветеност на мирно решавање на конфликтите; и придржување кон слободата, правдата, демократијата, толеранцијата, солидарноста, соработката, плурализмот, културната различност, дијалогот и разбирањето на сите нивоа на општеството и меѓу народите.
Во последователните резолуции, Генералното собрание дополнително ја препозна важноста да се изберат преговори наместо конфронтација и да се работи заедно, а не едни против други.
Уставот на Организацијата за образование, наука и култура на Обединетите нации (УНЕСКО) започнува со идејата дека „војните започнуваат во главите на луѓето, така што во главите на луѓето мора да се конструираат одбраните на мирот“. Токму овој поим ја врами темата и логото на овогодинешното одбележување на Меѓународниот ден на мирот. Идеите за мир, културата на мирот, треба да се негуваат во главите на децата и заедниците преку формално и неформално образование, низ земјите и генерациите.
Меѓународниот ден на мирот отсекогаш бил момент за да се остави оружјето и да се почитуваат прекините на огнот. Но, сега, исто така, мора да биде време луѓето да се видат меѓусебната хуманост. Од тоа зависи нашиот опстанок како глобална заедница.
Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, во своето обраќање на церемонијата на мировното ѕвоно претходно во септември истакнва: „Од Блискиот Исток, до Судан, Украина и пошироко, гледаме куршуми и бомби како осакатуваат и убиваат; тела натрупани високо; трауматизирани популации; и згради претворени во урнатини. Во меѓувреме, темелите на мирниот свет се распаѓаат. Геополитичките поделби се прошируваат. Нееднаквостите растат“
„Дезинформациите го разгоруваат пламенот на омразата. Новите технологии се вооружуваат без заштитни огради. А климатската криза ја поттикнува нестабилноста […]“.
Дезинформациите, екстремните временски настани, општествената поларизација и вооружените конфликти се рангирани меѓу главните ризици со кои се соочува светот, според Извештајот за глобални ризици на Светскиот економски форум за 2024 година.
