Преку проектот „Natura 2000“, реализиран од Македонското еколошко друштво (МЕД), земјата прави стратешки чекори кон исполнување на критериумите што Европската Унија ги поставува во делот на природната заштита. Она што досега беше бледа точка на мапата, денес добива контури – преку научна основа, теренски истражувања и соработка со институции и заедници.
„Овој проект ни овозможи првпат да добиеме точни проценки за популациите на многу видови. Тоа беше огромен тимски напор – со над 100 дена теренска работа во најнепристапните делови од земјата“, вели д-р Методија Велевски од МЕД, координатор на проектот.
Од Кожув до Маврово – во потрага по дивината
Преку систематски истражувања, експертските тимови на МЕД веќе идентификуваа 35 потенцијални подрачја кои би можеле да влезат во мрежата Natura 2000 – од планинските венци на Кожув и Макчалан, до биодиверзитетски богатите простори на Маврово.
Се проценуваше состојбата на над 130 видови птици, а во фокусот влегоа и видови кои никогаш досега не биле системски следени. Податоците не се само статистика – тие ќе служат како основа за идни политики за заштита, но и како аргументи за важноста на прогласување на заштитени подрачја.
Биодиверзитетот како мост до ЕУ
Воспоставувањето на националната Natura 2000 мрежа не е само еколошка потреба – тоа е и еден од предусловите за членство во Европската Унија. Но процесот не е лесен. Како што посочуваат од МЕД, има институционални несогласувања, отпор од дел од локалното население, но и недоволна информираност за што навистина значи прогласување заштитено подрачје.
Затоа, покрај истражувањата, проектот предвидува и работилници со инспектори, обвинители и претставници од клучни институции, како и комуникација со заедниците.
„Потребен е континуиран дијалог. Заштитата на природата не е закана, туку можност – за туризам, за локален развој, за подобар квалитет на живот“, истакнуваат од МЕД.
Темели за иднината
Иако проектот е пред сè стручна и научна основа, тој има и далекусежни импликации. Во време кога климатските промени, загадувањето и уништувањето на природните живеалишта стануваат глобален проблем, Македонија конечно го поставува првиот сериозен темел за интегрирана заштита на биодиверзитетот.
Проектот „Natura 2000“ на МЕД е повеќе од исполнување на обврска – тој е патоказ за нов однос кон природата, за рационално управување со ресурсите и за градење одржлива иднина.
