Во неодамнешниот филм на Вим Вендерс, Perfect Days, главниот лик – чистач на јавни тоалети во Токио – го поминува најголемиот дел од своето време сам: се грижи за растенијата, размислува, слуша музика, чита. Иако подоцна се појавуваат и други ликови, токму неговите први, осамени моменти, за многумина беа вистински „совршени“. Филмот, кој Николас Барбер од Би-Би-Си го нарече „медитација за спокојството на егзистенцијата сведена на нејзините основи“, силно одекна кај гледачите. И тоа не е изненадување. Сè повеќе расте интересот за поинакво гледање на осаменоста – не како недостаток, туку како вредност. Тоа се гледа на екранот, во книжарниците и на социјалните мрежи – од подкасти до TikTok-видеа. Изгледа, никогаш не било поповолно време да се биде сам.
Во последниве години се појавија бројни книги посветени на оваа тема, а уште неколку се најавени. Solitude: The Science and Power of Being Alone (Осаменост: Науката и моќта на самотијата) и Solo: Building a Remarkable Life of Your Own (Соло: Градење извонреден живот на свој начин) беа објавени во 2024 година. Во февруари излезе Single: Not In a Relationship (Сингл: Живот надвор од врска) од новинарката Никола Слосон. Минатиот месец, Ема Ганон го објави својот долгоочекуван роман A Table for One (Трпеза за еден). По успехот со нефикциски дела кои ги преиспитуваа традиционалните поими за успех и продуктивност, во својот нов роман Ганон ја раскажува приказната за млада жена која наоѓа радост во самотијата – без партнер.
Подоцна оваа година ќе бидат објавени уште два прирачника: The Joy of Solitude: How to Reconnect with Yourself in a Disconnected World (Радоста на осаменоста: Како повторно да се поврзеш со себе во одвоен свет) и The Joy of Sleeping Alone (Задоволството од спиење сам). Ќе се појави и англиското издание во мек повез на книгата Alone: Reflections on the Solitary Life (Сам: Размислувања за осамениот живот) на Даниел Шрајбер, првично објавена во Германија во 2023 година.
Нов поглед на осаменоста
Овие дела нудат и размислување и практични совети, со цел не само да се надмине стигмата околу осаменоста, туку и да се истакне нејзината вредност. По пандемијата, кога беше популаризирана фразата „епидемија на осаменост“ – особено од тогашниот генерален хирург на САД, Вивек Мурти – се чинеше дека осаменоста станува глобален проблем. Но, според Роберт Коплан, професор по психологија на Универзитетот Карлтон во Отава и автор на The Joy of Solitude, во тој период осаменоста почна да се перципира исклучиво негативно – „како да го фрливме бебето со водата од бањата“.
Сега, вели Коплан, доаѓа до промена во разговорот. Клучно е да се направи разлика помеѓу доброволна и наметната осаменост. Тој вели: „Иако осаменоста може да биде сериозен и штетен проблем за некои, таа е субјективна состојба и суштински различна од самотијата што ја избираме.“ Сличен став има и Хедер Хансен, коавторка на Solitude, која вели: „Медиумите често зборуваат за осаменоста како проблем, но многумина се осамени по сопствен избор и тоа го прават со причина.“
„Постои многу митологија околу самечкиот живот и недоволно разбирање зошто воопшто е создаден бракот – најчесто како деловен договор.“
— Питер Мекгроу, автор на Solo
Ема Ганон додава дека искуството за време на пандемијата – дали сте биле изолирани или затворени со блиски луѓе – им помогна на многумина да ја сфатат разликата меѓу осаменост и изборна самотија.
Исто така, генерациите Z и миленијалците сè почесто ги преиспитуваат традиционалните идеи за романтични врски. Според анкета од 2023 година во САД, 40% од припадниците на овие генерации сметаат дека бракот е застарен концепт. Слични трендови се забележуваат и во Обединетото Кралство, каде се предвидува дека малку повеќе од половина од младите некогаш ќе стапат во брак.
Во април едно TikTok видео со над милион лајкови стана вирално – прикажува маж кој зборува за жените кои живеат сами и уживаат во тоа. Илјадници жени се согласија со неговите ставови. Според Никола Слосон, авторка на Single, ова не е изненадување – бројот на луѓе кои живеат сами во Велика Британија е во постојан пораст.
Извор: BBC
.jpg){kind=link}