Федерален суд пресуди во вторникот дека Лиса Кук, гувернерка на Федералните резерви, може да остане на својата функција додека трае правната постапка против обидите на претседателот Трамп да ја разреши.
Оваа одлука, која речиси сигурно ќе биде обжалена, претставува удар за администрацијата на Трамп и нејзините обиди да оствари поголема контрола врз традиционално независната централна банка – Федералните резерви – која ја одредува краткорочната каматна стапка во согласност со своите законски цели: стабилни цени и максимална вработеност. Конгресот исто така ја изолирал ФЕД од секојдневните политички влијанија.
Судијката Џиа Коб од Окружниот суд на САД доцна во вторникот одобри барање на Кук за привремена судска забрана, со која се блокира нејзиното разрешување додека случајот е во тек. Судијката оцени дека Кук веројатно ќе биде успешна во тужбата која ја поднесе кон крајот на минатиот месец.
Претседателот Трамп најави дека ќе ја разреши Кук на 25 август, поради обвинувања од еден негов именуван функционер дека Кук извршила измама со хипотека при купување на две недвижности во 2021 година, пред да стане член на ФЕД. Според обвинувањата, таа лажно ги прикажала двете недвижности како „примарни резиденции“, што може да резултира со пониски каматни стапки и аванси.
Судијката Коб оцени дека тие обвинувања не се доволен правен основ за разрешување. Според законот, член на одборот на гувернери може да биде отстранет само „по причина“, и тоа причина поврзана со дејствија направени за време на мандатот во ФЕД.
„Разрешувањето на гувернер на Федералните резерви се однесува само на прашања поврзани со способноста на членот да ги извршува своите должности, и тоа врз основа на настани што се случиле додека тој/таа е на функција,“ напиша Коб, која беше именувана од поранешниот претседател Џо Бајден.
Во судската одлука се вели:
„Претседателот Трамп не навел законски дозволена причина за разрешувањето на Кук.“
Оваа одлука значи дека Кук ќе може да учествува на состанокот на ФЕД закажан за 16-17 септември, на кој се очекува ново намалување на клучната каматна стапка на ниво од 4% до 4.25%.
Гувернерите на Федералните резерви не се третираат како министри и претседателот не смее да ги разрешува поради несогласување со политиките или затоа што сака да постави свои луѓе.
Судот потсети дека Конгресот ја заштитил ФЕД од политички притисоци преку долги, стагерирани мандати, што отежнува еден претседател да постави мнозинство во текот на еден мандат.
„Дозволување на претседателот да ја разреши гувернерката Кук врз основа на непотврдени и нејасни обвинувања би ја загрозило стабилноста на нашиот финансиски систем и би го поткопало владеењето на правото,“ изјави адвокатот на Кук, Аби Лоуел.
Белата куќа не даде коментар.
Судот исто така го задолжи Одборот на гувернери на ФЕД и неговиот претседател Џером Пауел да ѝ овозможат на Кук да продолжи да ги извршува своите должности за време на судскиот процес.
Адвокатот Лоуел тврдеше дека Кук имала право на сослушување и одбрана, но дека такво нешто не ѝ било овозможено. Судот се согласи дека процесот на разрешување не ги испочитувал нејзините права на права постапка.
Во тужбата, Кук ги негира обвинувањата, но не наведе дополнителни детали.
Ова би можело да биде пресвртна точка за 112-годишната институција, бидејќи ниеден претседател досега не се обидел да разреши гувернер на Федералните резерви.
Економистите претпочитаат независни централни банки, бидејќи можат да преземат непопуларни чекори – како зголемување на каматните стапки – без политички притисок.
Многумина стравуваат дека ако ФЕД падне под контрола на Белата куќа, ќе ги задржи каматните стапки пониски од економски оправданото, што би предизвикало инфлација и повисоки долгорочни камати, вклучително и за хипотеки и автомобилски заеми.
Доколку Трамп успее да ја замени Кук, може да стекне мнозинство од 4-3 во Одборот на ФЕД. Тој именуваше два члена за време на својот прв мандат и номинираше клучен советник од Белата куќа, Стивен Миран, за замена на Адријана Куглер, која неочекувано поднесе оставка на 1 август. Комитетот за банкарство на Сенатот треба да гласа за номинацијата на Миран во среда.
Трамп изјави дека ќе именува само луѓе кои поддржуваат пониски каматни стапки.
Тој постојано го напаѓаше Пауел и другите членови на комисијата за каматни стапки на ФЕД поради тоа што не ги намалиле каматните стапки побрзо. Моментално клучната стапка е 4.3%, по намалување од 1 процентен поен минатата година. Трамп вели дека треба да биде 1.3% – ниво што не го поддржува ниту еден член на ФЕД, ниту повеќето економисти.
Пауел неодамна сигнализираше дека централната банка се подготвува за ново намалување на каматните стапки на состанокот следната недела.
Лиса Кук е првата Афроамериканка која служи како гувернерка на ФЕД. Таа е поранешна Маршал стипендистка, дипломирала на Оксфорд и Spelman College. Пред да се приклучи на ФЕД, предавала на Michigan State University и на Kennedy School of Government при Harvard University.
Извор: Euronews
