Жешката летна ноќ во Подгорица, помеѓу 30 и 31 јули 1993 година беше прекината од истрели што одекнаа пред кафето „Епл“. Актерот Жарко Лаушевиќ беше застрелан, Драгор Пејовиќ (20) и Радован Вучиниќ (19) беа убиени, а Андрија Кажиќ беше ранет во тестисите.
Лаушевиќ го опиша непријатниот настан во книгата „Годината поминува, денот никогаш не завршува“.
„Таа вечер, решивме да јадеме нешто и да се напиеме пиво пред да си легнеме во станот на сестра ми. Застанавме во едно кафуле каде, кога нарачавме храна, ја прашав келнерката – За што е целата врева? Се слушна некаква бучава. Младиот човек што седеше на ѕидот од кафулето праша – Што се случи, човеку? Реков – Ништо, сè е во ред“, објаснува тој.
„Овој дијалог се повтори втор, па трет пат. Не направив ништо што би предизвикало тепачка. Друг човек дојде и ме удри. Ме турнаа, ме влечеа, ме удрија… За момент ја изгубив свеста. Сè, проценувам, се случи за најмногу половина минута. Се сеќавам само на делови од настанот, бидејќи сè ми беше измешано во главата“.
Почувствував дека торбата што отсекогаш ја носев преку рамо во последно време, а во која имаше пиштол, ми се лизга. Успеав да го извадам оружјето, повторувам, но нападот не престана. Пукав не знам колку пати. Имав ужасно чувство на страв.
„Потоа гледам дека мојот брат лежи на два метра од мене, а над него е друг човек кој постојано го удира во главата со нешто. Имав впечаток дека си го одзема животот и пукав без размислување“, го опиша настанот.
За него, овој настан стана најтешката животна улога. Оној што ќе го следи целиот свој живот.
Во 2001 година, по неколку пресуди што ги поништи Врховниот суд на Црна Гора, Лаушевиќ беше осуден на максимална затворска казна од 13 години, поради пречекорување на потребната одбрана во пресметката.
Тој беше помилуван од претседателот на Србија, Борис Тадиќ, во 2011 година, врз основа на билатерален договор меѓу Србија и Црна Гора, кој предвидува осудениот да ја издржува казната во земјата чиј државјанин е.
Членовите на семејствата на жртвите беа огорчени од веста дека Лаушевиќ е помилуван. Илинка Вучиниќ, мајката на убиениот Радован Вучиниќ, едвај најде сила во тоа време.
„Мојот син штотуку се врати дома од војска. Беше на бојното поле… Отиде во мојата војска во 1991 година, а во 1993 година дојде кај мене. И во 1993 година, умре за мене… И како треба да реагирам, како ќе реагирам… Не можам“.
Од друга страна, во 2011 година, се јави братот на убиениот Драгор Пејовиќ, Небојша Пејовиќ.
„Тој сепак одзеде два човечки животи. Мојот брат и неговиот покоен пријател Радован Вучиниќ… Навистина е тажно и трагично што е осуден во една земја, а друга земја му дава помилување“, изјави тој за црногорските медиуми во тоа време.
Жарко Лаушевиќ го поминал поголемиот дел од својот живот во Америка, каде што се криел од можна крвна одмазда. Овој случај беше запаметен како уникатен, а на суд го бранеше Тома Фила.
На едно од предавањата на Правниот факултет во Белград, пред неколку години, Фила им го опишал својот став за тоа судење на студентите во тоа време.
Според него, ситуацијата многу брзо излегла од контрола. Доколку сите се држеле до Његошката „Прави зло против зло додека се браниш, нема злосторство“, како што рекол Фила, постапката немаше да трае толку долго.
„Но, многу брзо ситуацијата излегла од контрола. Од ширење лаги, фалсификување докази, лошо подготвени записи, со цел да се создаде впечаток преку локалните медиуми дека станува збор за бандитот Жарко Лаушевиќ и неговиот постар брат“, рече адвокатот.
Зборувајќи за помилувањето што следело години подоцна, Фила рече дека Тадиќ го помилувал Лаушевиќ со премолчена согласност на Црна Гора, бидејќи тие не реагирале и не издале потерница по Лаушевиќ.
Иако трагедијата го обележала неговиот живот и тој ја носел на душата до последниот здив, Жарко Лаушевиќ останал запишан со златни букви во историјата на домашната кинематографија. Дури и денес, неговите маестрални улоги се паметат, а редовите од книгите што ги напишал се проголтуваат во еден здив.
Жарко Лаушевиќ почина на 15 ноември 2023 година, по тешко боледување. Имаше 63 години.
