La Haine: Омразата и реалноста – Три децении неизлечена рана на општеството

Оваа година се одбележува значаен јубилеј – 30 години од премиерата на La Haine на Матје Касовиц, филм што останува едно од најмоќните кинематографски дела на францускиот реализам. Дури и три децении подоцна, неговата социјална и политичка релевантност не згаснува; напротив, се потврдува како непоколеблива рефлексија на нееднаквоста, тензичните односи во општеството и насилството што произлегува од системските неправди.

La Haine ги истражува турбулентните односи во урбаните предградија на Париз преку трите главни ликови: Винсент, Саид и Хубер. Тие се млади луѓе кои растат во маргинализирана средина, опкружени со сиромаштија, полициска бруталност и недостиг на перспектива. Касовиц маестрално ја прикажува динамиката на системската агресија што ја поттикнува омразата меѓу различните етнички и класни групи, но истовремено ги доловува и суптилните нијанси на нивните карактери – нивната ранливост, фрустрација и желбата за подобар живот.

Филмот е директна реакција на насилството што ја потресе Франција во 1990-тите, особено во имигрантските заедници кои честопати беа игнорирани и оставени на работ на општеството. Касовиц создава силен коментар за тоа како полициската бруталност и институционалното запоставување ја потхрануваат безизлезноста и ја зголемуваат тензијата во предградијата.

Естетика и режисерска визија

Една од највпечатливите карактеристики на La Haine е неговата визуелна естетика. Одлуката на Касовиц да го сними филмот во црно-бела техника не е само стилистичка екстраваганција. Оваа техника создава чувство на безвременост, како и на реалност каде што нема простор за боја, за оптимизам или за лесен излез од ситуацијата. Камерата е динамична и често ги следи ликовите одблиску, создавајќи интензивно чувство на непосредност и инволвираност. Со тоа, филмот добива документарна автентичност, што ја засилува неговата реалистична моќ.

Филмот ја користи урбаната атмосфера на Париз на начин што ги разоткрива неговите општествени поделби. Просторот во кој ликовите се движат е истовремено тесен и непријателски, симболизирајќи ја ограниченоста на нивните можности. Музиката и звукот исто така, играат значајна улога во креирањето на тензијата – од хип-хоп продукциите до звукот на сирените што одекнуваат во ноќта, нагласувајќи го чувството на немир и неизвесност.

Универзалноста на филмот

Три децении подоцна, La Haine останува актуелен како симбол на незадоволството на маргинализираните заедници и како потсетник за цикличната природа на социјалните немири. Проблемите што ги истражува – полициската бруталност, економската нееднаквост и меѓуетничките тензии – и денес остануваат релевантни и во Франција и на глобално ниво. Светот и денес се соочува со зголемен јаз меѓу богатите и сиромашните, со ксенофобија и страв од различноста, со одбивање на мигрантите кои бараат подобар живот и со постојана маргинализација на ранливите групи.

Глобалната политичка сцена покажува дека омразата и недовербата меѓу различните култури и етнички заедници не само што не исчезнале, туку во многу случаи и се засилиле. Визијата на La Haine останува пророчка – филмот нè предупредува што се случува кога едно општество дозволува неправдата да остане неказнета и кога ги игнорира повиците за промена. Дискусијата што ја отвори филмот останува важна во време кога бегалците се демонизирани, економските кризи го зголемуваат социјалниот јаз, а нетолеранцијата сè повеќе доминира во јавниот дискурс.

По 30 години, La Haine е класика на современата француска кинематографија, но и универзален филмски приказ на нееднаквоста и борбата за достоинство. Неговата моќна социјална порака, извонредната режија и емотивната тежина го прават едно од најважните дела на 1990-тите, но и филм што со секоја помината декада добива нови слоеви на значење.

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Последни колумни