Кој е архитектот на познатите киосци од времето на Југославија?

Кога станува збор за повеќенаменскиот модуларен киоск од времето на Југославија, најчесто вниманието и фокусот го привлекува неговиот изумител, словенечкиот дизајнер Саша Ј. Махтиг (кој го создаде познатиот киоск K67).

Често заборавената фигура која исто така придонесе многу за нивното иконско наследство беше македонскиот дизајнер и архитект Александар Никуљски (иако понекогаш се смета и како „Никољски“), кој дополнително го истражуваше концептот на модуларни киосци, создавајќи неколку дополнителни сорти и стилови во текот на 1970-тите и 80-тите, како што е моделот KC-190, како што се гледа овде на оваа фотографија од југословенската ера која го прикажува киоскот обоен со светла боја, слична на тоа како биле обоени киосците K67 на Mächtig.

Создадени од производителот на ПВЦ „Треска Полипласт“ во Струга, Македонија, киосците на Никуљски беа испорачани низ Југославија, како и во поголемиот дел од Источна Европа, а многу од нив сè уште се наоѓаат низ пејзажот до ден-денес. Значи, следниот пат кога ќе видите еден од овие киосци од југословенската ера надвор некаде во некој простор, погледнете внимателно за да проверите дали е К-67 или КЦ-190 или можеби некој друг модел.

Киоск K67 беше и инспирација за еден лего креатор, кој ја комбинира неговата  страст за LEGO и неговото наследство што e роден во Југославија. Убавината на LEGO е да (повторно) изградите што сакате, тој потенцира потпишан како Индијанер на лего мрежата. Некогаш дизајниран од Саша Јанез Махтиг за време на Југославија, ова ремек дело е симбол на заедницата и припадноста.

„Држејќи ја ЛЕГО верзијата на Киоск К67 денес во моите раце, за мене пред сè е временска капсула што ме враќа во времето кога сум роден, мојата младост и мојот прв бакнеж“, вели тој.

Црвената и белата надворешност на киоскот се издвојувал секаде по неговата шармантност и практичност, комплетиран со симпатична тенда и мали врати и прозорци. Овој мал киоск секогаш раскажува различни приказни во зависност од тоа каде бил поставен. Раздвижено место во прометните градови Скопје,Белград, Загреб, Љубљана или Сараево или мал штанд во шармантна населба на мал град на јадранскиот брег. Тој ги крие приказните за обичните луѓе кои минуваат, купуваат весници, пушат цигара или разговараат за политика пред да брзаат на работа. Но, тоа би можело да биде и римејк на познатата верзија која сè уште стои во MOMA во Њујорк. Интелектуалците и туристите внимателно ќе го испитуваат секој ден во обид да ја кажат сопствената меморија или поглед за тоа што значи за нив овој киоск, кој е толку многу различен од кој било друг.

Киоскот К67 стана симбол на безграничната креативност на југословенската архитектура и индустриското производство, потсетник дека и наједноставните работи можат да предизвикаат неверојатни приказни.

Извор: https://www.facebook.com/SpomenikDatabase

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Последни колумни