Многу климатски ранливи нации и неодамнешните домаќини на климатскиот самит на ОН имаат слаби резултати во новиот Индекс на перцепција на корупцијата на Транспаренси интернешнал (CPI) за 2024 година
„Мора итно да ја искорениме корупцијата пред таа целосно да ја попречи значајната климатска акција“, вели извршниот директор на Транспаренси Интернешнл Маира Мартини.
„Денес, корумпираните сили не само што обликуваат, туку често и диктираат политики и ги укинуваат контролите и рамнотежата – замолчувајќи ги новинарите, активистите и сите кои се борат за еднаквост и одржливост“.
Според извештајот, кој рангира 180 земји на скала од нула (многу корумпирана) до 100 (многу чиста), повеќе од две третини од земјите имаат резултат под 50 од 100. При изготвување на извештајот, Транспаренси интернешнал се потпира на податоци од Светска банка, Светски економски форум, приватни консултантски компании, тинк-тенкови и други извори, а ги одразува и ставовите на експертите и деловните луѓе.
Глобалниот просечен рејтинг остана непроменет на 43, што ја нагласува потребата да се искорени оваа „глобална закана што се развива“, според зборовите на Франсоа Валеријан, претседател на Транспаренси Интернешнл.
Корупцијата во Јужна Африка (41), Виетнам (40) и Индонезија (37), на пример, ја загрозува испораката на Партнерствата за транзиција на Just Energy (JETPs), велат истражувачите. Во Јужна Африка, околу милијарда ранд (повеќе од 52 милиони евра) се краде секој месец од Еском, државниот снабдувач на енергија, според неговиот поранешен извршен директор.
Земјите кои страдаат од најлошото влијание на климатската криза имаат најниски оценки – вклучувајќи ги Јужен Судан (8), Сомалија (9) и Венецуела (10).
Корупцијата може да ги опструира климатските политики во земјите со висок и низок рејтинг, вели Транспаренси интернешнал.
Но, токму во богатите, развиени земји ова мешање има најсериозно влијание бидејќи ја поткопува нивната работа да се договорат за амбициозни цели, да ги намалат емисиите и да ги поддржуваат земјите во развој.
САД, на пример, паднаа од 69 на 65 поени минатата година. Мадс Кристенсен, извршен директор на Гринпис Интернешнл, коментира дека корупцијата со фосилни горива ги поткопува климатските напори во земјата.
Во Европа, Данска има највисока оценка на индексот (90) седма година по ред, а веднаш зад неа е Финска (88). Косово (44) и Молдавија (43) презедоа значителни чекори за подигање на рангирањето во последните години, додека Франција (67), Германија (75), Унгарија (41) и Швајцарија (81) паднаа на, за нив, најниско ниво досега.
Извештајот покажа дека исто така сериозно недостасува транспарентноста од земјите домаќини на неодамнешните самити на ОН за климата.
Азербејџан, домаќин на минатогодишниот COP29 – кој овозможи пристап до најмалку 1.773 лобисти за фосилни горива – се искачи само 22 поени на скалата.
Сега, фокусот е на Бразил, домаќинот на COP30, земја која ќе биде одговорна за обезбедување на минатогодишниот финансиски договор и одлучување за клучното ветување за транзиција од фосилните горива. Но, во овогодинешниот CPI тој доби историски ниска оценка од 34.
„Владите и мултилатералните организации мора да вградат антикорупциски мерки во напорите за климата за да ги заштитат финансиите, да ја обноват довербата и да го максимизираат влијанието“, повика Мартини.
