Просечниот број години колку Европејците поминуваат на работно место се зголемува низ континентот, но статистиките се многу различни меѓу земјите. Euronews Business ги споредува податоците за да објасни зошто.
Во последните децении во ЕУ, продолжува растот на животниот век, а со тоа и возраста за пензија, што значи дека луѓето подолго остануваат во работен однос.
Во 2024 година, просечниот очекуван работен век во ЕУ iznese 37,2 години, според Eurostat. Тоа е зголемување од 2,4 години, или 7%, во однос на 2014 кога изнесуваше 34,8 години.
Во рамките на ЕУ, работниот век се движи од 32,7 години во Романија до 43,8 години во Холандија. Кога ќе се вклучат и земјите кандидати за ЕУ и шенген-зоната (EFTA), разликата е уште поголема: од 30,2 години во Турција до 46,3 години во Исланд.
Кои земји имаат најдолг работен век?
Најдолгиот работен век е во Северна Европа, особено во нордиските земји. Исланд предводи, следува Холандија (43,8 години), потоа Шведска (43 години), Данска (42,5), Норвешка (41,2) и Финска (39,8).
Во Западна Европа, исто така се забележуваат високи вредности. Швајцарија (42,8 години), Ирска (40,4 години) и Германија (40 години) се над 40 години, и сите се во топ-10 на 35 европски земји. Франција (37,3 години), Белгија (35 години) и Луксембург (35,6 години) се поблиску до или под просекот на ЕУ.
Податоците за Обединето Кралство се од 2018 година, кога работниот век изнесувал 39,2 години, но се очекува да е поголем сега поради трендот на зголемување во ЕУ.
Во Јужна Европа, ситуацијата е мешана. Португалија (39,3 години) и Малта (39 години) имаат релативно долги работни векови, додека Италија (32,8 години), Грција (34,8 години) и Шпанија (36,5 години) бележат значително пониски вредности.
Во Источна Европа, државите се приближуваат или се под просекот: Унгарија (37,4 години) е умерена, но Романија (32,7 години) и Бугарија (34,8 години) имаат значително пократок работен век euronews.
Најкратки векови се забележани во Југоисточна Европа и Балканот: Турција (30,2 години), Северна Македонија (31,5 години) и Црна Гора (32,1 години) – сите кандидати за ЕУ. Податоците за Северна Македонија и Црна Гора датираат од 2018 година .
Зошто има толку големи разлики?
Проф. Мориц Хес од Универзитетот за применети науки во Niederrhein објасни дека работниот век и учеството во работната сила се разликуваат поради неколку фактори:
- Побарувачката на труд — кога работодавците имаат потреба од работници, тоа го зголемува учеството во трудовата сила и го продолжува работниот век.
- Институционалниот контекст — пензиската и регулативата на пазарот на труд се клучни. Повисоката официјална возраст за пензија и помалку можности за предвремена пензија го продолжуваат времето на работа.
- Возрастна дискриминација (ageism) — во земји каде што постари работници се прифатени и имаат вредност, тие посакуваат да продолжат да работат подолго.
Проф. Тимо Антила од Универзитетот во Јвескюла, Финска, посочи дека моделите на семејното работење, пензискиот систем и грижата во домот се важни фактори што влијаат на должината на работниот век .
Колку значи учеството во работната сила?
Eurostat истакнува дека 90% од варијацијата во очекуваниот работен век може да се објасни преку стапката на учество во работната сила. Земји со пониско учество имаат и пократок просечен работен век.
Многу земји веќе воведуваат мерки за зголемување на возраст за пензионирање. Според проценките на OECD, до 2060 година просечната возраст за пензија во ЕУ ќе биде блиска до 67, а некои земји може да надминат и 70 години
