Кога некој ќе спомене колективен годишен одмор, обично мислиме на работници во пекари, продавници и индивидуални компании, но ретко се случува целиот град да се опушти поради тоа.
За време на посетата на Западна Фландрија во Белгија, имавме можност да видиме како изгледа кога повеќето сопственици ги затвораат своите простории во првите три недели од август. Исто така, има и такви кои не работат многу подолго.
Доколку во тој период посетите помали места како Тилт, улиците би биле целосно празни, можеби дури и морничави. Поголемите пазари остануваат отворени, но најдоцна до 19 часот. Навечер, отворени се само неколку барови, како што се киосци кои продаваат пијалоци, цигари или сладолед, а обично ги водат имигранти. Дури и автоматите каде што обично можете да купите пијалоци, грицки, па дури и парче торта се празни. Нема ништо.
Кафулињата се затворени, како и бутиците, фризерските салони, книжарниците и продавниците за бела техника. Тилт изгледа целосно пусто, како Лондон на почетокот на филмот „28 дена подоцна“, и токму кога се прашувате каде исчезнале сите, сфаќате дека се работи за празниците.
Слично е и во Брисел, самиот центар на Европската Унија, каде што многу меѓународни организации, особено институциите на ЕУ, воопшто не работат и целата таа населба изгледа како напуштен град.
Каде отидоа сите тие луѓе?
Интересно е што ако се упатите кон белгискиот брег, да речеме градот Де Пан кој е веднаш до француската граница, ќе се најдете во неверојатна толпа.
И тогаш сè станува појасно – Белгијците можеби се на (колективен) годишен одмор, но секој што не отишол во странство дефинитивно е на брегот на Северното Море.
Додека еден дел од земјата е исклучително пуст, крајбрежните градови се преполни со туристи. Се зборува холандски или француски, кафулињата и рестораните се полни, како и шеталиштата. Доколку се организира саем, посетителите ќе мора да се натераат да купат играчка, бисквити, добро познати вафли или парче облека. Бидејќи постои трамвај што може да го обиколи целиот брег на Белгија од француската до холандската граница, поточно од Де Пан до Кноке, престојот на море никогаш не бил полесен.
Секако, поголемите градови како Бриж, Гент или Антверпен се сосема спротивни и таму можете да видите голем број туристи од целиот свет.
Како функционира колективниот годишен одмор во Белгија?
Според белгиските правила, секторите прво одлучуваат за ова, а работодавецот е должен да ги почитува тие датуми. Службата за вработување, труд и социјален дијалог мора да биде известена за одлуката најдоцна до 31 декември следната година.
Класичен пример за колективен одмор е градежниот сектор. Иако всушност станува збор за препорака на здружението на работодавачи и вработени, и нема законска обврска компаниите да се придржуваат до предложените датуми, во пракса повеќето работници одат на одмор во исто време.
Доколку колективниот одмор не е утврден на ниво на сектор, работодавачот може самиот да го воведе, под услов да ги почитува формалностите.
Доколку е потребно да се вработи дел од вработените за време на колективниот годишен одмор поради вонредни околности, потребна е нивна изрична согласност, по можност писмена, со цел да се избегнат потенцијални проблеми за време на инспекцијата.
Во спротивно, работниците со полно работно време во Белгија обично имаат право на 4 недели годишен одмор, а оваа бројка може да се разликува за другите работници, практиканти, уметници и државни службеници.
Колективните одмори можат да им го олеснат на семејствата усогласувањето на летните одмори, а работодавачите имаат корист од поедноставена бирократија. Сепак, многу се зборува за недостатоците на таков систем. Вработениот не може да избере кога да се одмори, а прашањето е како тоа економски се одржува за бизнисот.
