Францускиот парламент денеска ќе гласа за доверба на Владата предводена од Франсоа Бајру, четвртиот премиер на Франција во последните три години, а пред земјата се отвараат повеќе различни сценарија по ова гласање, кое се смета за клучно.
Бајру беше назначен за премиер по вонредните парламентарни избори во јули, како компромисно лице со задача да ја стабилизира политичката сцена и да воведе ред во јавните финансии.
Сепак, токму неговиот план за фискална консолидација предизвика контроверзија: опозицијата го смета за преголем стегач. Буџетскиот план за 2026 година предвидува значително намалување на дефицитот — од 5,8% на под 4,6% — што би значело сериозни резови во јавната потрошувачка и можни нови даночни мерки — токму тие мерки се главна мета на критички тон кај опозицијата.
Особено контроверзна идеја е укинувањето на два државни празника — Ускршен понеделник и 8 мај (денот на победата над нацизмот), како дел од мерките на Бајру.
Бајру на тест за доверба — невозможна битка?
И покрај обидите Бајру да обезбеди парламентарна поддршка преку викендот, десницата и левицата се обединети — Бајру мора да си оди.
Претседателот на екстремната левичарска партија (LFI), Жан‑Лик Меланшон, јавно изјави: „Владата ќе падне“. Истото го порача и лидерот на десничарската партија Национално собрание, Марин Ле Пен, повикувајќи на распуштање на парламентот и кажувајќи дека е подготвена на големи „жртви“ за да ја доведе својата партија до власт.
Бајру самиот го започна гласањето за доверба — за пад на Владата е доволно повеќе од половина пратеници да гласаат против.
Што ако Бајру добие доверба? (најмалку веројатно сценарио)
Ако премиерот добие поддршка, тоа значи дека неговиот буџетски план ќе биде поддржан — но тој и натаму би бил на „тенок лед, принуден во секоја фискална одлука да договара компромиси со опозицијата.
Што ако владата падне?
Премиерот Бајру и целиот кабинет ќе мора да поднесат оставка пред претседателот Макрон. Макрон (после само еден обид) ќе мора да назначи нов премиер — можеби од својата центристичка партија или некоја друга со можност да формира нова коалиција. Можност: техничка влада која ќе ја изведе државата до следни избори. Друга, поддржана особено од Ле Пен: распуштање на парламентарното собрание и организирање вонредни избори. Анкета на IFOP покажува дека 63% од Французите го поддржуваат тој чекор, но 51% мислат дека Макрон нема да распусне парламент ако Бајру изгуби доверба.
Францускиот устав налага дека парламентарни избори мора да се одржат во рок од 20 до 40 дена по распуштањето. Макрон веќе го искористи ова право еднаш на 9 јуни 2024 година; сега, тој може повторно, бидејќи помина една година од тогаш.
Лидерот на левицата, Меланшон, обвини дека Макрон е „извор на хаос“ и повика на негово разрешување, нагласувајќи дека не треба дозволено повторно именување на премиер кој продолжува со истата политика.
Макрон од друга страна најави дека има намера да остане на функцијата до крајот на мандатот во 2027 година — што го прави сценариото на веднаш претседателски и парламентарни избори помалку веројатно.
Последици при пад на Владата
Буџетот за 2026 година би бил блокиран — клучна точка на конфликтот во дебатата. Макрон би се соочил со најтешката политичка одлука во неговиот мандат — дали да формира нова влада, техничка, да распушти парламент или да организира расправи.
