Експертите предупредуваат дека климатските промени ги прават небото побурно, а авиокомпаниите сè повеќе бараат начини да ја зголемат безбедноста и удобноста на патниците.
Една авиокомпанија — Emirates се сврти кон вештачка интелигенција (AI) за да помогне во предвидување на турбуленцијата на летовите.
Зошто е тешко да се избегне турбуленција?
Турбуленцијата често е тешко предвидлива бидејќи не се прикажува на временските радари во пилотската кабина, или е премногу локализирана за да ја пресметаат класичните метеоролошки модели.
Иако смртоносните случаи се ретки, минатата година турбуленцијата предизвика една жртва на лет на Singapore Airlines и повеќе повредени на лет на Qatar Airways.
Климатските промени ја влошуваат турбуленцијата
Според Меѓународната асоцијација за воздушен транспорт (IATA), турбуленцијата е главна причина за нефатални повреди кај патници и екипаж.
Во периодот 2009–2021, 146 луѓе биле сериозно повредени во вакви инциденти, покажуваат податоците на Федералната администрација за авијација на САД (FAA).
Истражување на Универзитетот во Рединг (Велика Британија) откри дека небото денес е до 55% побурно отколку пред 40 години — директен резултат на затоплувањето на атмосферата предизвикано од емисиите на јаглерод диоксид.
Овие промени ја менуваат циркулацијата на млазниот тек (jet stream) и предизвикуваат сè почести случаи на т.н. „чиста воздушна турбуленција“ — особено над северниот Атлантик, но и над Европа, САД, Блискиот Исток и Јужниот Атлантик.
Скапа и ризична појава
„Авиокомпаниите мора да почнат да размислуваат како ќе се справуваат со зголемената турбуленција, која само во САД чини меѓу 150 и 500 милиони долари годишно,“ вели метеорологот Марк Просер од Универзитетот во Рединг.
„Секој дополнителен минут во турбуленција го зголемува трошењето на авионот и ризикот од повреди кај патниците и кабинскиот персонал,“ додава тој.
Emirates користи вештачка интелигенција
Современите временски модели не можат секогаш да ги предвидат овие микро-промени во атмосферата, затоа Emirates, најголемата авиокомпанија на Блискиот Исток, воведува AI-систем кој предвидува кога и каде може да се појави турбуленција.
Технологијата создава „реални податоци во живо“ и им сигнализира на пилотите кои делови од патеката се ризични.
Системот користи: машинско учење, „crowdsourced“ податоци од други летови, и извештаи од пилоти,
за да обезбеди визуелизација на турбуленцијата во реално време во пилотската кабина.
Според Emirates, оваа стратегија веќе донела значително намалување на неочекувани судири со силни воздушни струи.
„Не можеме да ветиме мирни летови, но можеме побезбедни“
„Иако сме уште во рана фаза, веќе гледаме потврда за потенцијалните придобивки од овие системи,“ изјави капетан Хасан Алхамади, стар потпретседател на Emirates за летачки операции.
Тој додаде дека авиокомпанијата не може да гарантира летови без турбуленција, но дека AI технологијата довела до „значително намалување“ на неочекуваните силни турбуленции во изминатата година.
