Но на 2 април, целото производство беше стопирано. „Денот на ослободувањето“, како што го нарече тогашниот претседател Доналд Трамп, донесе драстични царини – до 145% – на сите кинески производи што влегуваат во САД. Производството беше ставено во мирување, а Дерек Ванг, сопственикот на фабриката, се соочуваше со загриженост од 40 работници и неизвесна иднина.
„Се обидував да се насмевнувам низ мојата вознемиреност,“ изјави тој за BBC.
Но оваа недела, по неочекувани преговори во Швајцарија, Кина и САД постигнаа договор за 90-дневен прекин на економската војна. Иако не се укинати сите тарифи – САД задржуваат царина од најмалку 30%, а Кина 10% – новата рамнотежа им донесе олеснување на кинеските фабрики.
„Американскиот клиент повторно се јави. Подготвен е да ја преземе цената на царините. Се разбира, моравме да преговараме за да ги намалиме некои од трошоците,“ објаснува Ванг.
Царините како сигнал за диверзификација
Ванг, кој студирал инженерство во Делавер, вложил половина милион долари во својот стартап и поминал три години во развој на иновативната фритеза. За него, воведувањето на царините било шок:
„Се чувствував како моите родители да се разведуваат. Кина и САД се двете најважни сили – економски и културно. Раздвојувањето меѓу нив создава свет што не можеме да го препознаеме.“
Сепак, тој верува дека кризата носи и можност. „Постои кинеска изрека: ‘Добрата среќа доаѓа од лошото’. Оваа ситуација само го забрза мојот план за диверзификација од САД.“
Пошироки трендови: Кина бара нови пазари
Многу кинески компании размислуваат слично. Поддржани од владината стратегија, тие се обидуваат да ги пренасочат своите бизниси кон пазари во Африка, Јужна Америка и Југоисточна Азија, со цел да ја намалат зависноста од американската економија.
Тоа е една од причините зошто Пекинг смета дека има поголема преговарачка моќ. Иако договорот е претставен како заедничка победа, неговата цена се чувствува на терен.
Животот на работниците: реалноста зад индустрискиот успех
Шетајќи низ Фошан, репортерите на BBC видоа реклами за работни места кои нудат 16 до 20 јуани (околу 2 до 3 американски долари) на час за склопување клима уреди и домашни апарати. Но, агенциите велат дека многу фабрики – особено оние поврзани со американскиот пазар – престанале да вработуваат. Некои дури и затвориле производни линии.
Мигрантските работници, многу од нив дојдени од внатрешноста на Кина, често ноќе спијат во паркови за да заштедат пари. Хостелите нудат соби за околу 20 јуани од ноќ – колку што се заработува во еден работен час.
Американската перцепција
Трамп изјави дека не сака да ѝ наштети на Кина, но инсистира дека Пекинг „претрпел значителна штета“, додавајќи: „Тие затвораа фабрики, имаа немири – и беа многу среќни што дојдовме до договор.“
Сепак, тоа може да е претерување. Кина останува светски лидер во производството на електрични возила, соларни панели и вештачка интелигенција. Официјални претставници повторуваат дека Кина има капацитет да ја издржи економската болка – но нејзините граѓани, особено фабричките работници, веќе ја чувствуваат тежината на оваа конфронтација.
Извор: BBC
