Поштенскиот дом на Водно: Од култно одморалиште до заборавена урнатина
Некогаш познат како Поштенски дом, ова култно место на Водно беше центар на социјалниот и културниот живот за многу Скопјани во 70-тите и 80-тите години. Многумина се сеќаваат на летните вечери на терасата со чаша чај, прославите за Нова година, и мирисот на природата која го опкружуваше овој објект. Денес, тоа е место на урнатини, вандализирано и заборавено.
Носталгија и горчина
Фејсбук групата „Стари Скопјани“ на социјалните мрежи е преполна со коментари од луѓе кои со носталгија се сеќаваат на деновите поминати во Поштенскиот дом. Тие се сведоци на неговото некогашно сјајно минато, но и на неговото тажно пропаѓање. Многумина се прашуваат како овој објект, сместен во густата шума на Водно, завршил во ваква состојба.
„Долги години го паметам како култно место. Последниве години изгледа како сцена од апокалиптичен филм,“ вели еден од членовите на групата.
Историски пресвртници и сопственички трансформации
Поштенскиот дом, како дел од поранешното претпријатие ПТТ (Пошта, Телеграф, Телефон), беше во сопственост на Телеком. По приватизацијата и продажбата на Телеком на Маѓар Телеком, објектот постепено излезе од употреба и до 2014 година компанијата го продаде.
Според планинарите и долгогодишните посетители, објектот до пред неколку години беше релативно зачуван. Но, во изминатите осум години, по отсуството на обезбедување, започна неговото вандализирање – искршени прозорци, разрушен инвентар, и остатоци од мебел, како што може да се види на фотографиите снимени од лице место.
Демолирање на културно наследство
Една од најголемите штети е направена на муралот на познатиот македонски уметник Миле Корубин, кој го красеше централниот ѕид во ресторанската сала. Овој мурал, вреден дел од македонското културно наследство, сега е жртва на негрижа и вандализам.
„Овој објект требаше да се заштити. Имавме неколку проекти за негово реставрирање, но сите останаа на хартија,“ вели еден од поранешните вработени.
Шанса за ревитализација?
Во услови кога Скопје и неговата околина страдаат од недостаток на планинарски домови и објекти за сместување, планинарите предложуваат Поштенскиот дом да биде предаден на управување на планинарско друштво. Неговата локација и инфраструктура го прават идеално место за ваква намена, посебно во контекст на зголемениот интерес за активен туризам.
„Објектот има одлична позиција, само 15 минути од центарот на Скопје, а истовремено е во природа. Тоа би бил одличен планинарски дом, особено сега кога многу вакви објекти се затворени или уништени,“ сметаат планинарите.
Пропуштена можност за заштита
Во времето на пандемијата, кога Скопје се соочуваше со недостиг на простор за сместување, овој објект можеше да се искористи за привремено лекувалиште или друга општествено корисна функција. Но, институциите останаа неми, додека Поштенскиот дом се распаѓаше.
Како ќе изгледа иднината на овој објект? Без сериозна иницијатива за реставрација и заштита, Поштенскиот дом ќе остане само уште еден спомен на пропуштените можности на Скопје.
