Во шумата, блиску до границата помеѓу Источна и Западна Германија, изграден балон од нивните раце станал нивната единствена шанса за слобода.
Питер Стрелзик (електричар и поранешен воен механичар) и Гинтер Вецел (каменорезец) се запознале во средината на 1970-те години во фабрика за пластика во Песнец, Источна Германија. Тие живееле под строгата контрола на Стази (тајна полиција на Источна Германија), во земја каде бегството преку границата често завршувало со смрт или затвор. Но, нивната желба за слобода била посилна од сите пречки што им стоеле на патот.
1978 година, наводно по тоа што сестрата на Вецел донела списание со фотографии на балони од САД, се родила идејата дека балон може да биде начин за бегство. Стрелзик, познат по својата изумителност, помислил: „Не може да биде толку тешко.“ Почнале да планираат бегството, иако немале пристап до специјализирани материјали, но тоа не ги спречило да импровизираат.
Без специјализирана опрема, семејствата се снаоѓале користејќи што можеле: завеси, постелнини и парчиња ткаенина што ги набавувале на различни места за да не привлекуваат сомнежи. Гондолата на балонот била направена од железен рам, жица и лим, додека горилникот бил изработен од делови на моторцикл и автомобил. На крајот, пресметале дека балонот треба да подигне околу 750 килограми. Првите обиди не успеале – еден балон изгорел, а другиот немал доволно непропустлива ткаенина. Сепак, во септември 1979 година, по неколку неуспешни обиди, успеале да изработат поголем и посилен балон и решиле повторно да пробаат.
Ноќ на бегството
Во раните часови на 16-ти септември 1979 година, семејствата Стрелзик и Вецел, заедно со децата, надувале балон со ладен воздух помош на импровизиран вентилатор, а потоа го загревале воздухот со горилникот. Балонот се подигнал во воздух и летал околу 28 минути. Прелетале ја границата и слетале на поле блиску до Најл, во Баварија, Западна Германија. Иако некои извори велат дека поминале околу 28 километри, точните бројки варираат во зависност од интерпретацијата на патувањето.
Кога семејствата конечно слетале во Западна Германија, чувството на олеснување било незамисливо. Наводно тогаш запеале од среќа – иако овој детал може да звучи филмски, сигурно ја отсликува големата радост која ја чувствувале по успешниот бег.
По пристигнувањето на Запад, Стрелзик отворил продавница за електрични уреди, а Вецел работел како механичар. Нивната неверојатна приказна брзо стана сензација, а списанието Стерн им понудило пари за ексклузивни права на приказната. Иако станаа херои, Стази покрена операција „Крушка“ за да ги дискредитира или да им се освети.
Сепак, пријателството меѓу Стрелзик и Вецел на крајот се охладило, наводно поради несогласувања и недоверба. Питер Стрелзик починал во 2017 година во 74. година од животот, додека Гинтер Вецел денес живее скромно.
Бегството на Стрелзик и Вецел стана симбол на моќта на обичните луѓе да побегнат од репресивни режими. Овој спектакуларен бег од Источна Германија беше инспирација за неколку филмови. Disney го снимил филмот „Night Crossing“ во 1982 година, а во 2018 година германскиот филм „Ballon“ ја раскажал нивната неверојатна приказна.
Оваа приказна останува еден од најпознатите и најхрабрите моменти од Студената војна, симболизирајќи храброста и изумителноста на обичните луѓе кои успеале да избегаат од еден од најстрогите режими во историјата.
Извор: Index.hr
