Анксиозноста е многу непријатна состојба на напнатост, загриженост и очекување дека нешто страшно ќе се случи, а првото нешто што треба да направите во тие моменти е физички да се смирите. Речиси сите луѓе се анксиозни во одредени ситуации и во контакт со одредени луѓе.
Нормалната анксиозност нè мотивира и ни помага да се прилагодиме, поттикнувајќи размислување, планирање и претпазливост, додека патолошката анксиозност се јавува иако не постои опасна или заканувачка ситуација. Психолог и психотерапевтката, Марија Бенин, зборува за разликите меѓу нив, како и за разликата помеѓу стравот и анксиозноста и како на крајот да си помогнете.
Страв и вознемиреност
Симптомите на анксиозност се идентични со симптомите на страв, па оттука и честото изедначување на стравот и анксиозноста. Главната разлика меѓу нив е постоењето на реална опасност во стравот и очекувањето на негативен исход во анксиозноста, каде што нема реална опасност.
„На пример, ние сме на улица и забележуваме автомобил кој со голема брзина се движи кон нас и постои реална можност да не удри. Во оваа ситуација дури е пожелно да почувствуваме страв, кој ќе не предупреди дека треба да преземеме нешто, да се извлечеме што е можно поскоро. Меѓутоа, ако сме на улица и нема реална опасност, но очекуваме нешто лошо да ни се случи, тогаш зборуваме за вознемиреност“, објаснува Бенин.
Речиси сите луѓе се анксиозни во одредени ситуации и во контакт со одредени луѓе. Повеќето студенти ќе се чувствуваат вознемирени кога полагаат важен испит, многу луѓе донекаде ќе се чувствуваат вознемирени кога одат на првото интервју за работа, кога имаат важен јавен настап и слично. Анксиозноста не е секогаш штетна и непожелна. Нормалната анксиозност нè мотивира и ни помага да се прилагодиме, поттикнува размислување, планирање и претпазливост и спречува повторна изложеност на непријатни и болни ситуации. Овој тип на анксиозност е под контрола на поединецот.
„Патолошката анксиозност се јавува иако не постои опасна или заканувачка ситуација, таа го попречува функционирањето на една личност и резултира со несоодветно размислување и однесување. Патолошката анксиозност не е под контрола на личноста. Интензитетот на анксиозноста и нејзиното времетраење варираат од поединец до поединец и во зависност од ситуацијата. Сите симптоми кои се јавуваат кога сме вознемирени имаат за цел да не заштитат од опасност, а бидејќи не постои реална опасност, тие немаат функција. Овие симптоми не се опасни, само многу непријатни.
Како можеме да си помогнеме кога сме вознемирени?
1. Смирете се физички
Првото нешто што треба да направите е физички да се смирите.
„Обидете се да започнете така што ќе го тргнете умот од симптомите и ќе го смирите брзото дишење со помош на едноставни вежби за дишење – вдишете неколку секунди и издишете неколку секунди, а тоа повторете го неколку пати“ советува психологот.
2. Смирете се ментално
Откако физички ќе се смирите, полесно ќе почнете да размислувате рационално: “Не можам да умрам од анксиозност, едноставно е многу, многу непријатно, но не и неподносливо! Не морам да ја прекинам вознемиреноста и не мора да престане веднаш!” Едноставно оставете да помине.
„Колку пати досега сте „преживеале напад на анксиозност“? Зошто мислиш дека не можеа да го направат тоа сега? Ова се прашања кои можат да ви помогнат, за разлика од оние што почнуваат со „Што ако…?“ Тоа се прашања кои водат до анксиозност, бидејќи имаат за цел да ги наведат сите „страшни“ работи што би можеле да ви се случат“, нагласува психотерапевтката.
На луѓето кои се вознемирени им се препорачува да научат техники за релаксација, јога или медитација. Може да помогнат и бројни книги за самопомош или групи за самопомош кои ги здружуваат луѓето со слични проблеми. Ако ова не помогне, се препорачува да контактирате со психолог, психотерапевт или психијатар.
