Цените на индустриските производи во Европската унија бележат умерен раст во 2025 година, што според економските аналитичари може да биде ранен сигнал за идни инфлаторни притисоци. Според најновите податоци на Евростат, цената на индустриското производство во еврозоната е зголемена за 0.2% во споредба со истиот период минатата година, додека на ниво на целата Европска унија порастот изнесува 0.4%.
Најголем годишен пораст е забележан во Бугарија, каде цените на индустриските производи скокнале за 10.7%, што е убедливо највисок раст во ЕУ. Веднаш зад неа се Данска со 4.5% и Романија со 2.5%. Овој тренд укажува на можни структурни промени или локални фактори кои ги притискаат трошоците за производство во овие земји.
Во спротивност, неколку земји бележат значителен пад на индустриските цени. Најголемо намалување има во Естонија (-6.1%), Луксембург (-4.5%), Португалија (-3.6%) и Литванија (-3.1%). Овие намалувања може да се поврзат со пониска побарувачка, стабилизирање на цените на енергијата или подобрување на ефикасноста во производството.
Ако се анализираат секторите, индустриските производствени цени за енергија се намалени за 1.1%, додека интермедијарните добра имаат пад од 0.1%. Од друга страна, секторите како недолготрајни потрошувачки добра (храна, пијалаци, козметика) бележат раст од 2.2%. Значаен пораст има и кај машински алати (+1.7%) и долготрајни добра како што се смартфони (+1.6%).
Индексот на индустриски производствени цени се пресметува врз основа на основни цени, без да се вклучи ДДВ и други оданочувања што се одбиваат. Тој често се користи од страна на креаторите на политики бидејќи служи како индикатор за потенцијални ценовни промени на потрошувачко ниво.
Историски гледано, периодот меѓу 2015 и 2020 година беше релативно стабилен кога станува збор за цените на индустриските производи. Но, пандемијата COVID-19 го наруши тој тренд. Во првите месеци од 2020 година, цените паднаа за речиси 4%, што Евростат го опиша како „значителен“ пад, иако помал од оној за време на финансиската криза во 2008–2009 година.
Од мај 2020 до септември 2022 година, цените драматично пораснаа – за речиси две третини. Потоа, следуваше остар пад меѓу септември 2022 и јули 2023 година, речиси со иста динамика. Од средината на 2023 година наваму, цените се стабилизираат, но сè уште се наоѓаат на историски високи нивоа.
Оваа динамика го прави следењето на индустриските цени клучно за разбирање на пошироките економски трендови, особено во време на глобална нестабилност и зголемени трошоци за живот.
