„Извидништвото во Македонија има долга историја, но денес, кога технологијата ги владее сите аспекти на животот, треба да се прилагодиме и да ги комбинираме традиционалните вредности со модерните алатки“, вели Александар. Тој го нагласува значењето на извидништвото во формирањето на младите генерации, кои освен на физички и практични вештини, учат и на вредности како што се лидерство, тимска работа и почитување на природата.
Во ова време на дигитализација и глобализација, големиот предизвик е како да се задржи интересот на младите. Александар ја споделува визијата на Сојузот на извидници на Македонија, кој преку иновативни пристапи – како што се дигитални мапи, GPS ориентација, и авантуристички активности – успева да ги воведе младите во светот на природата и да ги инспирира да учествуваат во активностите на терен.
„Извидништвото не е само хоби, туку начин на живот“, додава Александар, нагласувајќи дека ова движење ги подготвува младите за животни предизвици, ги прави одговорни граѓани и ја зајакнува нивната самодоверба.
Трн: Извидништвото во Македонија има долга традиција. Како се менувала улогата на извидниците низ годините и кои се најголемите предизвици денес?
Александар: Извидништвото во Македонија постои повеќе од седум децении и во текот на тој период значително се развиваше. Во минатото, извидниците главно се фокусираа на физичка издржливост, ориентација во природа и класични извиднички вештини. Денес, нивната улога е многу поширока – покрај традиционалните активности, извидниците се вклучени во еко-акции, проекти за младинско учество, лидерски обуки и волонтерски иницијативи.
Најголемите предизвици денес се задржување на интересот на младите во време на дигитализација, привлекување нови членови и одржување на самоодржливост на програмите. Но, токму преку модернизација на пристапот, вклучување на технологии во програмите и нудење на уникатни искуства во природа, извидништвото останува атрактивно за новите генерации.
Трн: Какви вредности и вештини стекнуваат младите кои се дел од извидничките одреди?
Александар: Младите извидници учат многу повеќе од практични вештини тие стануваат посамостојни, одговорни и снаодливи. Извидништвото ги учи на тимска работа, лидерство, почит кон природата, еколошка свест и активизам. Покрај тоа, стекнуваат животни вештини како што се ориентација, кампување, градење засолништа, но и комуникациски и организациски способности кои им користат во секојдневниот живот. Учеството во извидничките активности им помага да ја градат самодовербата и да станат активни граѓани во својата заедница.
Трн: Кои се планираните активности оваа година? Каде ќе учествувате во светски рамки?
Александар:
Годинава, покрај редовните национални настани како ДИОН и летниот камп, СИМ планира учество на неколку значајни меѓународни извиднички собири. Македонските извидници ќе бидат дел од државната смотра на Сојузот на извидници на Црна Гора, како и од смотрата на Сојузот на извидници на Словенија, каде што ќе имаат можност да разменат искуства со извидници од регионот и да ги претстават своите вештини.
Дополнително, роверите оваа година ќе учествуваат на Роверскиот форум во Хрватска, каде ќе се дискутираат актуелни теми поврзани со младинското ангажирање, лидерството и еко-иницијативите. Голем настан на меѓународно ниво е и МООТ 2025 во Португалија, светскиот собир за ровери, каде македонските претставници ќе бидат дел од глобалната извидничка заедница, споделувајќи знаења, искуства и учејќи нови вештини преку авантуристички и образовни програми.
Покрај овие активности, СИМ продолжува со меѓународни соработки и размена на млади, отворајќи можности за извидниците да учествуваат во глобални иницијативи, обуки и кампови кои го збогатуваат нивното извидничко искуство.
Трн: Во време на дигитализација, како ги мотивирате младите да го откријат духот на извидништвото и природата?
Александар: Во денешниот дигитален свет, предизвикот е да се покаже дека природата и авантурата нудат уникатни искуства кои не можат да се најдат на екраните. За да го направиме извидништвото попривлечно, ги комбинираме технологијата и природата, користејќи дигитални мапи, GPS-ориентација и модерни алатки што ја прават природата интерактивна и возбудлива за истражување. Преку организирање на предизвици и натпревари како survival кампови и еко-маратони, ја поттикнуваме авантуристичката страна кај младите и ги мотивираме да се вклучат во активностите. Дополнително, создавањето ангажирачка содржина на социјалните мрежи, преку видеа, блогови и искуства од други извидници, инспирира нови генерации да станат дел од ова движење. Извидништвото не е само хоби, туку начин на живот што ги обликува младите во подобри лидери, одговорни граѓани и луѓе со силен карактер.
Во последните години, Сојузот на извидници на Македонија (СИМ) организираше неколку значајни авантури и акции кои оставија силен печат во извидничкото движење.
Државниот извиднички ориентационен натпревар (ДИОН)
Секоја година, ДИОН ги собира најдобрите извидници од целата земја на натпревар исполнет со предизвици во ориентација, преживување, тимска работа и извиднички вештини. Последното издание во 2024 година се одржа во манастирот Св. Преображение во Буково, Битола, каде 94 натпреварувачи од 10 извиднички одреди ги покажаа своите способности.
Летен извиднички камп
Во 2024 година, СИМ организираше летен извиднички камп во Извидничкиот центар Охрид, каде 139 учесници од 10 различни одреди учествуваа во натпреварувачки игри, водени активности, работилници и културна програма. Кампот беше исполнет со авантури, дружење и зајакнување на извидничкиот дух.
„Боренка“
Извидниците активно се вклучуваат во акции за заштита на природата. Извидниците заедно со иницијативата „Боренка“, учествуваа во засадување на 91.000 дрвја во различни региони како Будинарци, Пехчево и Кокино. Ова е една од најголемите волонтерски акции за пошумување, каде извидниците придонесуваат кон обновување на природата.
Учество на меѓународни извиднички настани
Македонските извидници се редовни учесници на значајни меѓународни собири. Во 2024 година, претставници на СИМ учествуваа на извиднички смотри во Црна Гора и Словенија, додека ровери од Македонија беа дел од роверскиот форум во Хрватска. За 2025 година, планирано е учество на МОOT во Португалија, еден од најголемите светски извиднички настани за ровери.
13-та смотра на Сојузот на извидници на Македонија – Најголемиот извиднички собир
Еден од најзначајните извиднички настани во последните години беше 13-та смотра на Сојузот на извидници на Македонија, која се одржа во 2022 година. Оваа смотра претставува најголемиот национален собир на извидници, што се организира еднаш на 5 години, со цел да ги обедини извидниците од целата земја во духот на заедништво, авантура и учење преку работа.
На смотрата учествуваа повеќе од 600 извидници од различни возрасни категории, претставници на повеќе од 20 извиднички одреди од цела Македонија, како и гости од странство. Настанот беше исполнет со бројни активности, меѓу кои:
Извиднички работилници во областа на ориентација, градење бивак, сигнализација и тимски предизвици.
Едукативни работилници за лидерство, преживување во природа, еко-активизам и климатски промени.
Културни и забавни вечери, каде учесниците имаа можност да разменат искуства, традиции и извиднички приказни.
Акции за заштита на природата, во кои беа организирани чистења на теренот и засадување на дрвја во близина на кампот.
Смотрата ја потврди важноста на извидништвото во Македонија како платформа за личен развој, лидерство и општествена одговорност. Сите учесници со нетрпение го очекуваат следното издание, кое ќе продолжи да ја негува традицијата и вредностите на извидничкото движење.
