Италија ја прошири забраната за сурогат мајчинство и на ЛГБТ парови кон крајот на минатата година, но на социјалните мрежи кружат тврдења дека тоа се случило неодамна. Во последните неколку недели, неколку објави на социјалните мрежи — некои со милиони прегледи и илјадници лајкови и споделувања — тврдат дека Италија неодамна донела закон со кој се забранува на истополови парови да имаат деца преку сурогатство.
Многу од објавите користат зборови како „итно“ и емоџи со сирена за да навестат дека законот е нов, додека други ги повикуваат корисниците да изразат поддршка или несогласување – што често резултира со анти-ЛГБТ коментари.
Објавите обично прикажуваат генерички фотографии од италијанската премиерка Џорџа Мелони и ЛГБТ знаме со црвен крст или знак за забрана.
Но, ниту една од објавите не дава дополнителни информации или врски до официјални документи или вести – што е првиот знак дека нешто не е како што изгледа.
Забраната не е нова
Италија ефективно им забрани на ЛГБТ лицата да имаат деца преку сурогатство, но тоа не се случи неодамна: уште во октомври 2024, земјата го криминализираше патувањето на граѓани во странство за да добијат дете преку сурогат мајка.
Критичарите велат дека тоа е дискриминаторно за истополовите парови, бидејќи им се укинува една од последните можности да станат родители.
Оваа мерка е продолжение на веќе постоечката забрана за сурогатство од 2004 година, која го забрануваше сурогат мајчинството на италијанско тло и предвидуваше затвор до 2 години и казни до 1 милион евра за Италијанци кои го бараат сурогатството во земји како САД или Канада, каде што е легално.
Забраната и нејзиното проширување формално важат и за хетеросексуални и за истополови парови, па не е точно да се каже дека е „специфично ЛГБТ забрана“. Сепак, во пракса таа најмногу ги погодува ЛГБТ лицата, бидејќи не можат ниту да стапат во брак ниту да посвојуваат.
Зошто ЛГБТ заедницата е особено погодена?
Според италијанските закони, само брачни двојки може да посвојуваат. А бидејќи истополовите парови може да склучат само граѓански партнерства, тие се автоматски исклучени.
Сепак, во мај 2025, Уставниот суд на Италија пресуди дека две жени можат да бидат регистрирани како родители на дете во извод од матична книга на родени, истакнувајќи дека родителските права не може да бидат ограничени само на биолошката мајка.
Судот оцени дека е противуставно градските службеници да им ускратат признавање на деца родени од истополови парови, ако и двете жени учествувале во процесот и ја презеле одговорноста како родители.
ЛГБТ активистите ја поздравија оваа пресуда како позитивен чекор, но таа не ја менува забраната за сурогатство, а особено не се однесува на машки истополови парови.
Италија е една од ретките земји во ЕУ што забранува сурогат мајчинство дури и кога се врши во странство. Но многу други европски земји ја забрануваат практиката на домашно тло – меѓу нив Франција, Германија и Шпанија.
