Италија направи историски чекор во борбата против насилството врз жените откако парламентот усвои закон со кој фемицидот официјално се воведува како посебно кривично дело, казниво со доживотен затвор. Одлуката беше донесена на Меѓународниот ден за борба против насилството врз жените, што ѝ даде дополнително симболично значење на реформата.
Законот, поддржан од конзервативната влада на премиерката Џорџија Мелони, е реакција на серија убиства и случаи на тешко насилство врз жени што ја потресоа италијанската јавност во последните години. Тој предвидува не само воведување на фемицидот како засебно дело, туку и построги мерки за родово базирани злосторства како следење, закани, физичко насилство и порнографија за одмазда.
Еден од случаите што најсилно го потресе италијанското општество беше убиството на студентката Џулија Чечетин во 2023 година, злосторство што отвори широка јавна дебата за причините за насилството, културните норми и улогата на институциите. Многумина укажуваа дека патријархалната структура на италијанското општество и недоволната одлучност на институциите создаваат амбиент во кој жените се несразмерно ранливи.
Премиерката Мелони изјави дека ова е само првиот чекор во поширока национална стратегија за сузбивање на насилството. „Го удвоивме финансирањето за центрите против насилство и засолништата, промовиравме телефонска линија за итни случаи и спроведовме иновативни програми за образование и подигање на свеста,“ рече таа, додавајќи дека „борбата мора да продолжи секој ден, со уште поголема решителност“.
Статистичките податоци го потврдуваат итноста од ваква реформа. Италијанската статистичка агенција Истат регистрираше 106 фемициди во 2024 година, од кои 62 биле извршени од партнери или поранешни партнери. Европските организации за човекови права долго време предупредуваа дека бројките се стабилно високи и дека Италија мора да усвои посистемски пристап.
Новата законска рамка предвидува и засилена заштита на жртвите преку побрзи предупредувачки мерки, построги забрани за приближување, подобрување на полициските процедури и побрза реакција при пријави за насилство. Истовремено, државата инвестира во засилено следење на случаите со висок ризик – сектор за кој женските невладини организации одамна предупредуваа дека е недоволен.
Правните експерти го поздравија законот како значаен чекор напред, но нагласија дека само казнените мерки не се доволни без долгорочна промена на културните модели. Според нив, потребни се реформи во образованието, медиумската писменост, социјалните услуги, како и масовни јавни кампањи кои ќе го променат односот кон насилството.
Во меѓународен контекст, Италија станува една од европските земји што го третира фемицидот како посебна категорија и со тоа испраќа јасна порака дека насилството врз жените не е приватен проблем, туку прашање на државна безбедност и човекови права. Ваквиот пристап е во согласност со препораките на Советот на Европа и Истанбулската конвенција.
Италијанските организации за женски права го поздравија законот, но остануваат внимателни. Многу од нив предупредуваат дека законите мора да бидат проследени со подобра заштита на жртвите, повеќе ресурси за кризни центри и системска поддршка за жени кои сакаат да го напуштат насилниот дом. „Без реални средства и институционална решителност, законите сами по себе не се доволни“, реагираа од неколку организации за заштита на жените.
Новата реформа се смета за историски пресврт, но борбата за безбедност на жените во Италија продолжува. Во земја каде секоја трета жена барем еднаш се соочила со форма на насилство, ова е почеток на процес што бара долгорочна посветеност.
