.
Граѓаните на Италија ќе започнат со гласање во недела на референдум за тоа дали да се олеснат законите за државјанство, но постои страв дека излезноста ќе биде толку ниска што ќе го направи резултатот невалиден.
Дводневниот референдум, што завршува во понеделник, исто така ќе ги праша гласачите дали се согласуваат со укинување на десет години старата либерализација на пазарот на труд.
Прашањата поврзани со пазарот на труд имаат цел да го отежнат отпуштањето на некои работници и да го зголемат надоместот за отпуштени работници во мали бизниси, со што би се укинал закон донесен од владата на Демократската партија (PD) пред околу една деценија.
Но, прашањето за државјанството предизвика најголемо внимание меѓу италијанските гласачи.
Загриженост околу имиграцијата
Загриженоста за обемот на имиграцијата помогна да дојде на власт партијата на премиерката Џорџа Мелони, крајната десница „Браќа на Италија“, во 2022 година.
Италијаните ќе бидат прашани дали ја поддржуваат идејата за намалување на периодот на престој потребен за аплицирање за италијанско државјанство од 10 на 5 години.
Организаторите на референдумот велат дека, ако се усвои, предлогот може да влијае на околу 2,5 милиони странски државјани во Италија.
Италија се соочува со драматски пад на наталитетот, а економистите велат дека земјата има потреба од повеќе странци за да ја заживее стагнирачката економија.
За странците во Италија, главниот начин за добивање државјанство е преку натурализација, која може да се стекне по 10 години континуирано живеење во земјата.
Апликантот исто така мора да покаже дека е интегриран во општеството, да има минимален приход, чисто кривично досие и доволно познавање на италијанскиот јазик.
Потребниот период на живеење е значително пократок за државјаните на други членки на ЕУ – само 4 години.
Различни мислења
Рикардо Маџи, секретарот на либералната партија „Пиу Европа“, ја поддржува иницијативата за намалување на потребниот период за државјанство.
Тој ги нарекува сегашните правила „стари и неправедни“ и вели дека тие останале во сила само затоа што последователните влади немале политичка волја за промена.
Маџи смета дека предлогот на референдумот е разумен затоа што го намалува само времето на престој, додека ги остава другите услови непроменети.
Тој вели дека сегашниот закон „ги принудува стотици илјади девојчиња и момчиња родени или израснати во Италија да живеат како странци во нивната земја.“
Маџи верува и дека измената ќе има индиректни позитивни ефекти врз многу од овие малолетни лица, бидејќи државјанството ќе може да се пренесе преку еден родител што станал „нов Италијанец.“
„Оние што се вкоренети, работат, плаќаат даноци, учат… мора да можат да гласаат и да учествуваат во јавниот живот. Тоа е либералната идеја за државјанство,“ рече тој.
Спротивставен став
Но партијата „Ноi Модерати“ има цврсто негативен став, изјави заменичката претседателка на партијата, Марија Киара Фацио, за Euronews.
„Државјанството е најдлабоката врска меѓу државата и поединецот,“ нагласи Фацио.
„Не може да биде предмет на референдумско поедноставување: тоа е тема што бара длабинско проучување, заемно слушање и сериозна парламентарна дебата.“
Фацио ја брани структурата на сегашниот закон, но признава дека некои бирократски аспекти треба да се подобрат, бидејќи оставаат многу кандидати во неизвесност.
Но, ставот на „Ноi Модерати“ не е изолиран. Лидерите на две од коалициските партии, Антонио Тајани од „Форца Италија“ и Матео Салвини од „Лега“, изјавија дека нема да гласаат во недела.
Мелони ќе се појави на гласачко место, но и таа нема да даде глас.
Таa индиферентност кон референдумот се прелеала и кај обичните гласачи. Истражување на институтот Демополис спроведено во мај процени дека излезноста ќе биде меѓу 31% и 39% – далеку под прагот потребен за резултатот да биде обврзувачки.
