Граѓаните на Ирак утрово започнаа да гласаат на изборите за нов парламент од 329 пратеници, соопшти државната телевизија. Гласањето, што се одвива низ целата земја, ќе заврши во 18 часот по локално време, а првите резултати се очекуваат во текот на наредните денови.
Премиерот Мохамед Шиа ал-Судани, кој бара втор мандат, се соочува со растечко незадоволство меѓу младите гласачи, кои изборите сè повеќе ги гледаат како средство преку кое традиционалните партии го делат нафтното богатство на земјата, наместо како пат кон реформи и подобрување на животот.
Иако анкетите предвидуваат дека блокот на Ал-Судани ќе освои најмногу пратенички места, не се очекува да обезбеди апсолутно мнозинство. Тоа најверојатно ќе доведе до месечни постизборни преговори меѓу шиитските, сунитските и курдските партии за поделба на функциите во владата и избор на нов премиер — процес што традиционално е бавен и исполнет со политички пазарења.
Ниска излезност и разочарани граѓани
Изборите во Ирак во последните години се одбележани со сè помала излезност, што ја одразува длабоката недоверба на граѓаните во институциите. Многу Ирачани велат дека системот останал заробен од моќни партии со свои вооружени крилја, додека обичните граѓани и понатаму се соочуваат со корупција, нефункционални јавни служби и висока невработеност.
Според аналитичарите, овие избори би можеле да забележат уште пониска излезност од рекордно ниските 41% во 2021 година, делумно поради бојкотот на популистичкиот шиитски свештеник Моктада ал-Садр, кој располага со стотици илјади верни поддржувачи.
Младите кандидати и надворешното влијание
На овие избори настапуваат и бројни млади кандидати, кои се надеваат дека ќе внесат нова енергија во политиката, но нивните изгледи за успех се неизвесни. Политичкиот систем, сметаат набљудувачите, останува затворен и контролиран од старите елити и партиски структури што владеат со децении.
Следната влада ќе мора да се справи со деликатната рамнотежа меѓу американското и иранското влијание во земјата, како и со десетици вооружени милиции кои се поблиски до Техеран отколку до Багдад и често се повеќе лојални на своите водачи отколку на државата.
Истовремено, Вашингтон врши притисок врз властите да започнат процес на демилитаризација и распуштање на вооружените групи, барање што го става новиот ирачки парламент пред тешка задача — да најде рамнотежа меѓу надворешните интереси и домашната стабилност.
