Расипани заби не се само естетски проблем – тие значително влијаат на целокупното здравје и состојбата на телото на една личност.
Главната причина за расипување на забите е акумулацијата на бактериски плак на забите, кој произведува киселини кои ја еродираат забната глеѓ и предизвикува кариес.
Расипаните заби се јавуваат како резултат на нетретирано расипување на забите, што доведува до влошување на структурата на забите. Овие заби стануваат ослабени, чувствителни и често покажуваат видливи промени како промена на бојата, дупки или пукнатини.
Дополнителни фактори вклучуваат исхрана богата со шеќер и кисела храна, недостаток на редовни посети на стоматолог и лоша орална хигиена.
Исто така, намаленото производство на плунка, кое може да биде резултат на одредени медицински состојби или употреба на лекови, го зголемува ризикот од расипување на забите бидејќи плунката помага да се неутрализираат киселините во устата.
Како расипани заби влијаат на здравјето?
Забоболка – еден од најчестите симптоми, кој може да биде акутен и да го спречи нормалното функционирање.
Инфекции – нетретираните шуплини може да доведат до инфекции кои се шират на околните ткива, предизвикувајќи воспаление, апсцеси и крварење.
Тешкотии со џвакање – оштетените заби го отежнуваат правилното џвакање на храната, што може да доведе до дигестивни проблеми и лоша исхрана.
Естетски проблеми – промената на бојата и оштетувањето на забите може да влијае на изгледот на насмевката, што може да ја намали самодовербата и да доведе до социјална анксиозност.
Општи здравствени компликации – бактериите од усната шуплина можат да навлезат во крвотокот и да го зголемат ризикот од системски заболувања како што се срцеви заболувања, дијабетес и респираторни инфекции.
Расипани заби и исхрана
Луѓето со расипани заби често треба да ја приспособат исхраната за да избегнат дополнителна болка или оштетување.
Храна што треба да се избегнува се:
шеќери и слатки – шеќерите ги хранат бактериите во устата и поттикнуваат формирање на шуплини
леплива храна – како што се карамели или сушено овошје, кои можат да се залепат за забите и да ја влошат состојбата
тврда храна – како јаткасти плодови или тврди бонбони, кои можат да предизвикаат кршење на ослабените заби
пијалоци – газираните пијалоци можат дополнително да ја ослабат забната глеѓ, што со текот на времето доведува до формирање на кариес.
Препорачана храна се: пиреа, супи, јогурти и слични текстури кои се нежни за забите, варен зеленчук и меко овошје – тие се лесни за џвакање и обезбедуваат есенцијални хранливи материи, посни протеини – меко варено месо, риба или тофу како извор на протеини, течности – вода, билни чаеви или природен шеќер без додаден сок во сокови.
Третманот на расипаните заби зависи од степенот на оштетување. Во раните фази на расипување на забите, флуоридот може да помогне во обновувањето на оштетената глеѓ, па затоа се препорачуваат третмани со флуор. Потоа, кариесот се отстранува и добиената празнина се полни со соодветно полнење.
Третманот на коренскиот канал (ендодонција) е процедура која се изведува кога инфекцијата стигнала до пулпата на забот, барајќи отстранување на заразеното ткиво и полнење на каналот.
Ако забот е премногу оштетен, потребно е да се извади за да се спречат дополнителни компликации. Протетската реставрација е решение по екстракција на заб, каде импланти или протези можат да ги заменат изгубените заби и да ја вратат функционалноста.
Најдобар начин за спречување на кариес е редовно миење на забите – два пати на ден со паста за заби што содржи флуор, користење забен конец или интердентални четки – за отстранување на наслагите меѓу забите, избегнување на прекумерно внесување шеќер – намалување на консумацијата на слатки и газирани пијалоци и редовни прегледи на стоматолог за да се откријат проблемите и да се посетуваат стоматолог двапати годишно.
