Заштитата на хронично болните лица за време на високи температури е прашање од суштинско значење, особено во услови на глобално затоплување и сè почести топлотни бранови. Овие лица, поради нивната здравствена состојба, се особено ранливи на екстремни климатски услови, а високите температури можат да предизвикаат сериозни компликации, па дури и животозагрозувачки ситуации. Затоа, неопходно е да се преземат соодветни мерки за нивна заштита, како од страна на здравствените институции, така и од страна на семејствата и самите пациенти.
Хроничните болести, како што се срцевите заболувања, дијабетесот, белодробните болести, хипертензијата и невролошките нарушувања, го намалуваат капацитетот на телото да се справи со топлинскиот стрес. Кај овие пациенти, телото потешко ја регулира температурата, што може да доведе до дехидратација, топлотен удар, влошување на симптомите или нарушување на функцијата на виталните органи. Дополнително, многу хронично болни лица земаат лекови кои можат да влијаат на способноста на телото да се лади, како што се диуретици, бета-блокатори или антипсихотици. Затоа, во периоди на високи температури, потребна е зголемена внимателност при употребата на терапија и редовна консултација со матичниот лекар.
Превенцијата започнува со информираност. Хронично болните лица треба да бидат свесни за ризиците што ги носат високите температури и да ги следат препораките на здравствените власти. Во денови кога се најавени топлотни бранови, се препорачува да се остане во затворени простории, особено во периодот од 11 до 17 часот, кога сонцето е најсилно. Просториите треба да бидат проветрени, но и заштитени од директна сончева светлина, со користење на завеси, ролетни или термоизолациски фолии. Климатизацијата е од голема помош, но треба да се користи разумно, со избегнување на нагли температурни разлики кои можат да предизвикаат шок кај организмот.
Хидратацијата е клучна. Хронично болните лица треба да внесуваат доволно течности, пред сè вода, но и природни сокови, супи и овошје богато со вода, како што се лубеница, краставица и портокал. Треба да се избегнува алкохол, кофеин и газирани пијалаци, кои можат да доведат до дополнителна дехидратација. Исхраната треба да биде лесна, богата со витамини и минерали, а тешките и масни оброци да се избегнуваат, бидејќи го оптоваруваат организмот и го зголемуваат ризикот од топлотен стрес.
Облеката треба да биде лесна, светла и изработена од природни материјали, како памук или лен, кои овозможуваат кожата да дише. Покривање на главата со капа или шал, како и носење на очила за сонце, може да помогне во заштитата од директна сончева светлина. Движењето на отворено треба да се сведува на минимум, а доколку е неопходно, да се прави во раните утрински или доцните вечерни часови, кога температурите се пониски.
Семејствата и негувателите имаат клучна улога во заштитата на хронично болните. Тие треба редовно да ги проверуваат, да се грижат за нивната хидратација, да следат дали имаат симптоми на влошување, како што се вртоглавица, слабост, забрзано чукање на срцето, потење или конфузија. Во случај на сомневање за топлотен удар или друга компликација, неопходно е веднаш да се побара медицинска помош. Исто така, треба да се обезбеди достапност до телефон, лекови и други неопходни средства, особено кај лица кои живеат сами.
Здравствените институции и локалните власти треба да организираат кампањи за подигнување на свеста, да обезбедат пристап до климатизирани простории за ранливите категории, како и да воспостават систем за следење и поддршка на хронично болните во критични периоди. Во урбаните средини, потребно е да се размислува за зелени површини и урбано планирање кое ќе овозможи природно ладење и подобри услови за живеење.
Во крајна линија, заштитата на хронично болните лица за време на високи температури не е само медицинско прашање, туку и прашање на општествена одговорност. Со соодветна грижа, информираност и солидарност, можеме да ги намалиме ризиците и да обезбедиме безбедна средина за најранливите меѓу нас.
