Проф. д-р Ѓуро Мацут, ендокринолог, зборува за тоа како хемикалиите влијаат на ендокриниот систем, односно на работата на хормоните и стерилитетот, во кои производи се наоѓаат и дали се присутни во храната, водата и лековите.
- Хемикалиите, или хемиските агенси, се наоѓаат во многу работи околу нас. Тие се наоѓаат и во лекови, односно фармацевтски производи, и тоа е приказната за која зборував, дека всушност историски имаме директни ефекти врз лошото здравје и една карциногенеза со одредени хормони кои се користат подолг временски период во Соединетите Држави.
Исто така, имаме бројни хемикалии и хемиски агенси кои се наоѓаат во нашиот секојдневен живот, со кои всушност сме опкружени, и нешто за кое најмногу се зборува денес, всушност се две групи хемикалии. Тие се однесуваат на фталати и бисфеноли, а всушност се хемиски производи, хемиски молекули, кои се наоѓаат во разни пакувања, амбалажи, средства за секојдневна употреба, играчки, шишенца за бебиња кои се направени од тврда пластика.
Тие се наоѓаат во козметиката и многу козметички производи содржат разни токсични супстанции, па дури и пакувањето во кое се наоѓаат
- Кога зборуваме за видовите на овие агенси, првенствено зборуваме за хемикалии. Всушност, зборуваме за хемиски супстанции кои се најмногу присутни во пластика, различни спроводници или во различни облоги што ги обложуваат предметите во секојдневната употреба или она со што сме опкружени – додава докторот и продолжува:
- Тие агенси содржат супстанции кои можат да имаат токсичен ефект врз различни системи, што веќе ги споменав, а еден од нив е репродуктивен. Други системи кои исто така се споменуваат и кои често се присутни се тироидната жлезда, дебелината, дијабетесот, панкреасот или масното ткиво.
Репродукцијата е најистражувана
Кога станува збор за репродукцијата, која е најистражувана, хемикалиите и специфичните соодноси на хемикалии или поврзаноста на неколку хемикалии можат да имаат лош ефект и врз машкиот и врз женскиот репродуктивен систем, со тоа што го спречуваат производството на зрели и висококвалитетни јајце клетки кај жените, т.е. сперматозоиди кај мажите.
Хемикалиите влијаат и на машките и на женските репродуктивни органи
- Различни аномалии се јавуваат во примарните органи кај мажите и жените. Во текот на периодот на развој, не се јавува правилен развој на гонадите (половите жлезди), а се јавува потенцијален развој на рак. Значи, постои цела низа проблеми што можат да се појават во подолг временски период – нагласува проф. д-р Макут.
Хемикалиите се насекаде во средствата за секојдневна употреба, па затоа глобалната изложеност на човештвото е исклучително висока
- Ова е препознаено во одредени делови од светот, првенствено на Северната хемисфера, каде што се работи најмногу на овој проблем, во Европа, во Северна Америка, каде што исто така има одредени истражувања, а потоа ова беше имплементирано во регулативите што се спроведуваат. Значи, на ниво на ЕУ, често се наведува како релевантен извор, се спроведуваат студии за следење на ефектите од хемикалиите во одредени периоди – објаснува ендокринологот.
Како можеме да се заштитиме?
Како луѓето можат да се заштитат од штетните ефекти на хемикалиите, на што треба да обрнат внимание?
- Секако дека постојат декларации, треба да се придржувате и до нив, но треба да бидете свесни дека всушност секојдневното нанесување или секојдневното допирање, употребата на пластични чаши или пластични шишиња што содржат бисфенол А сигурно ја зголемува изложеноста на организмот и ги зголемува концентрациите на овие супстанции – предупреди тој.
Изберете стаклена амбалажа секогаш кога можете
Треба да преминеме на нешто што не го содржи тоа, да видиме дали има бисфенол А во нив или да преминеме на стаклена амбалажа, па така имаше цела акција пред десет или повеќе години, дека всушност шишињата што се користат за хранење деца треба да бидат пластични, направени од тврда пластика, бидејќи тие всушност ја зголемуваат изложеноста на децата како најчувствителна генерација на појава на подоцнежни проблеми, т.е. стерилитет, вели професорот.
