Хеди Ламар одамна е впишана во историјата како една од најубавите и најзагадочни холивудски ѕвезди, но благодарение на новата книга „Единствената жена во просторијата“ од Мери Бенедикт, читателите повторно ја откриваат и како визионерка чиј интелекталeн придонес ги постави темелите на модерните комуникациски технологии. Романот, кој на македонски јазик го објавува „Арс Либрис“, дел од „Арс Ламина – публикации“, претставува интимно и историски прецизно патување низ двата света на Хеди – оној на гламурот и оној на научниот гениј.
Ламар, родена како Хедвиг Кислер во Виена, рано ја импресионира Европа со својот актерски талент. Но зад сценската харизма се крие ум кој брзо ги надминува границите на филмот. Еден од централните мотиви на книгата е токму тој двоен идентитет: жена која светот ја слави како „најубавата на светот“, додека во приватност размислува за алгоритми, сигнали, фреквенции и механизми за шифрирање.
Во романот, Бенедикт ја следи Хеди во периодот пред Втората светска војна, кога – обидувајќи се да го заштити своето семејство во пресрет на аншлусот – стапува во брак со Фридрих Мандл, моќен австриски индустријалец и производител на оружје. Во неговата сенка, Хедвиг се соочува со контролата, репресијата и политичките врски со нацистичкиот врв, но токму таму го стекнува знаењето што подоцна ќе го претвори во револуционерни пронајдоци.
Краткиот и тежок брак завршува со нејзино драматично бегство во САД. Во Холивуд, каде што се претвора во Хеди Ламар, таа ја освојува американската публика. Но ниту светлината на рефлекторите, ниту црвените теписи не успеваат да ги замолчат нејзините научни амбиции.
Кога Америка влегува во Втората светска војна, Хеди и нејзиниот соработник, композиторот Џорџ Антејл, создаваат изум што далеку ги надминува очекувањата од една филмска ѕвезда. Нивниот систем за „скокање на фреквенции“ – замислен за да се спречи пресретнувањето на сигналите за торпеда – станува технологија што денес ја препознаваме како основа на WiFi, Bluetooth и GPS. Иако нејзиниот придонес долго бил потценет, денес 9 ноември, нејзиниот роденден, Австрија, Германија и Швајцарија го празнуваат како Ден на пронаоѓачите.
„Единствената жена во просторијата“ е повеќе од историски роман. Тоа е приказна за женска храброст, за интелект кој одбива да биде затворен во очекувањата на своето време и за жена која, иако била единствената жена во просторијата, размислувала како свет што сè уште штотуку се учеше да ја слуша.
