Дури и во срцето на урбаните џунгли, каде што човековото влијание е најизразено, неколку видови светулки сè уште успеваат да го зачуваат својот блесок и да донесат дел од природната магија во градскиот метеж.
За многумина во САД, летните вечери не се целосни без мекото, жолто-зелено светло на светулките што танцува низ топлите ноќи. Тие го будат детското во нас и ја потсетуваат на едноставната убавина на природата. Но, за да ги видите овие светулки, не е нужно да се патува длабоко во шумите или на отворените пространства. Неколку видови од овие биолуминесцентни инсекти пронајдени се и во најнеочекуваните места – среде урбаните предели на големите американски градови.
Срирам Мурали, меѓународен експерт за светулки и истражувач на Национал Географик, ова лето посети Њујорк и Вашингтон, D.C. со намера да ги фотографира урбаните светулки и да го документира нивното преживување во средина која е силно нарушена од светлосно загадување. Тој истакнува дека иако живее во мал град во Индија каде луѓето ретко размислуваат за влијанието на светлината, тоа е голем проблем за ноќните животни.
„Во мојата заедница можеме да ги затвориме завесите и да спиеме мирно, но во градовите и помалите населби живеат многу ноќни животни како сови, жаби и змии, кои се зависни од темнината за да преживеат,“ објаснува Мурали.
Дури и во градови кои никогаш не спијат и се преплавени со светлина, некои светулки, како што е честата источна светилка (Photinus pyralis), успеваат да се адаптираат и да го продолжат својот животен циклус. Интересен пример е и редоката и загрозена светилка „точка-цртичка“ (Photuris pensylvanica), која Мурали ја фотографирал на островот Рузвелт во Вашингтон, D.C.
Габриел Вилоу, урбан природњак од Бруклин кој редовно води тури за градската природа, вели дека најдобро време за гледање на овие светулки, познати и како „големи лажици“ поради нивниот специфичен J-обликовен светлосен пулс, е крајот на јуни, во топлите летни вечери. Особено е важно да се бараат во тревнатите и помалку осветлените делови на градот, како што се зелените површини во Централ Парк, локалните игралишта и други отворени простори.
„Светулките се релативно лесни за набљудување кога условите се вистински – топло е, и тие имаат време да се прераснат од ларви во возрасни инсекти кои летаат и светкаат додека бараат партнер,“ вели Вилоу.
И покрај пестицидите и хемикалиите што се користат во градовите, во некои тревнати урбани области тие се помалку штетни за светулките отколку во приградските средини. Сепак, тоа не значи дека урбаните светулки не се соочуваат со сериозни предизвици. Светлосното загадување е еден од најголемите непријатели на овие ноќни инсекти, бидејќи нивната комуникација се базира токму на светлината што ја испуштаат.
„Многу градови се изградени на места што некогаш биле богати со природни екосистеми, како естуари и мочуришта,“ додава Вилоу. „Њујорк е во естуари, Лос Анџелес бил направен на бивши мочуришта, а Лондон и Париз исто така се градови со богато природно наследство. Овие простори сè уште криејќи многу видови животни, и тоа е важно да го запомниме кога бараме природата во градовите.“
За оние кои сакаат да ги видат овие светулки во урбаната средина, експертите препорачуваат да ги бараат во најмрачните, помалку осветлени агли и паркови каде што светлината од уличните ламби и градското осветлување е минимална. Во таквите услови, светулките имаат поголема шанса да ги развијат своите блескави „игри“ и да преживеат.
Светулките не само што се важен дел од екосистемите, туку и симболизираат отпорност и адаптибилност во свет кој се менува со голема брзина. Тие се потсетник дека дури и во најголемите градови и покрај предизвиците, природата секогаш наоѓа начин да опстои и да се искаже.
Извор: National Geographic
