Повеќе од половина од големите езера и акумулации во светот губат вода и пресушуваат од раните 1990-ти, главно поради глобалното затоплување и климатските промени, предизвикувајќи загриженост за потребата од вода за земјоделство, хидроенергија и човечка потрошувачка, објавена е нова студија. Во четвртокот покажа меѓународен истражувачки тим во списанието Science.
Научниците објавија дека некои од најважните светски извори на свежа вода – од Каспиското Море меѓу Европа и Азија до езерото Титикака во Јужна Америка – постепено губат вода со кумулативна стапка од околу 22 гигатони годишно во текот на речиси 30 години, околу 17 пати поголем од обемот на езерото Мид, најголемиот резервоар во САД.
Тие истакнаа дека сушењето во голема мера е предизвикано од глобалното затоплување и човечките активности, а резултатите од истражувањето се засноваат на податоци собрани од сателитски снимки помеѓу 1992 и 2020 година.
Истражувачкиот тим, предводен од хидрологот Фангфанг Јао од Универзитетот во Колорадо, комбинираше сателитски мерења со мерења на промените на нивото на водата во речиси 2.000 од најголемите езера и акумулации во светот.
Природните езера и акумулации складираат околу 87 проценти од свежата вода на Земјата
Научниците не потсетуваат дека природните езера и акумулации складираат околу 87 отсто од свежата вода на Земјата, иако покриваат само три отсто од површината на планетата. Тие предупредија дека во многу случаи овие акумулации се загрозени.
Тие открија дека неодржливата човечка употреба, промените во врнежите и истекувањето, седиментацијата и зголемувањето на температурите резултираа со опаѓање на нивото на езерата на глобално ниво, со падови забележани во 53 проценти од езерата помеѓу 1992 и 2020 година.
Директно погодени две милијарди жители
Речиси две милијарди луѓе, жители на езерскиот слив, кој постепено пресушува, се директно погодени, а бројни региони во светот се соочија со недостиг на вода во последните години.
Шпанија неодамна објави дека акумулациите во североисточниот регион на Каталонија се полни само околу 26 отсто по месеци суша.
Во 2022 година, таа бројка беше 58 проценти.
Невообичаено низок водостој во езерото Гарда неодамна е забележан и во Италија. Споредено со истиот период во 2022 година, нивото е за дури 50 отсто пониско.
Студиите спроведени во последните години покажуваат дека обемот на езерата ширум светот постојано се намалува, наведувајќи ги климатските промени како главен фактор.
Човечките активности, како што се управувањето со акумулации, екстракција на вода и промените во користењето на земјиштето, се исто така катастрофални.
Но, научниците велат дека е тешко да се одредат краткорочните и долгорочните глобални влијанија од климатските флуктуации врз водата на езерата и акумулацијата.
Спречете го глобалното затоплување
Научниците и активистите веќе подолго време предупредуваат дека е неопходно да се спречи глобалното затоплување над 1,5 Целзиусови степени за да се избегнат најлошите последици од климатските промени. Светот моментално се загрева со брзина од околу 1,1 Целзиусови степени.
Студијата објавена во четвртокот покажа дека неодржливата човечка употреба пресушила неколку езера, како што се Аралското Море во централна Азија и Мртвото Море на Блискиот Исток, а езерата во Авганистан, Египет и Монголија исто така биле погодени од зголемените температури.
Климатолозите генерално мислат дека сувите области во светот ќе станат посуви поради климатските промени, а влажните области ќе станат повлажни, но студијата укажува на значителна загуба на вода дури и во влажните региони.
„Ова не смее да се игнорира“, предупреди Јао.
Извор: n1info.rs
