Европското јавно обвинителство (ЕППО) во Загреб покрена истрага против осум лица, меѓу кои министерот за здравство и директори на две загрепски болници и две компании, поради сомнение за примање и давање поткуп, злоупотреба на позиции и моќ, како и перење пари.
Првоосомничениот се сомничи дека во периодот од јуни 2022 до ноември 2024 година, како раководител на злосторничкото здружение, поврзал уште четворица членови на злосторничкото здружување, со цел да прибави незаконска имотна корист, како и корист за две трговски друштва во кои осомничените биле одговорни лица.
Неофицијално се дознава дека првоосомничен, што ЕЈО го означува за водач на злосторничкото здружување, е контроверзниот претприемач Хрвоје Петрач. Петрач, наводно, не бил уапсен бидејќи моментално не е во Хрватска. Се наведува и дека Берош е обвинет за земање поткуп од 25.000 евра, вкупно 75.000 евра, за набавка на спорни апарати во болницата (Виноградска, Клаиќева и КБЦ Осиек).
Целта на нивната криминална активност била една од овие компании да биде избрана за продажба на медицински роботски апарати на болнички установи во Република Хрватска, што го постигнале со давање и ветување парични награди на соодветните делови од јавниот здравствен систем во размена за обезбедување финансирање за набавка на овие уреди по неразумно напумпани цени, пишува на веб-страницата на Независното јавно обвинителство на ЕУ.
Постои сомневање дека тие „дале или ветувале награди за манипулација“ на процесот на јавни набавки со цел да ја исклучат пазарната конкуренција во корист на таргетираната компанија, преку креирање техничка документација во која внеле барања за медицински роботски уреди кои само таа компанија можела да ги исполни.
Други осомничени нуделе и дале мито на релевантни актери во јавниот здравствен систем во Хрватска, вклучително и министерот за здравство и раководители на неколку болнички установи во Хрватска, со цел да се преземат поволни дејствија во врска со склучувањето договори за проекти на болнички установи вклучени во Хрватскиот „Национален план за закрепнување и отпорност 2021 – 2026 година“, кој се финансира од буџетот на Европската Унија во рамките на Механизмот за закрепнување и отпорност, но и за други проекти кои се финансираат од државниот буџет на Република Хрватска.
Се смета дека осомничените најмалку во четири наврати преземале дејствија за обезбедување на поставување медицински роботски апарати на осомниченото стопанско претпријатие. Во случајот со КБЦ Сплит, набавката во рамки на проектот „Набавка на системи за роботска хирургија“, проценета вредност од 4,85 милиони евра и целосно финансирана од буџетот на Европската унија, не е доделена на осомничената компанија и покрај тоа што бил понуден поткуп на одговорното лице во оваа болница и тоа што на министерот за здравство му била ветена парична награда во замена за фаворизирање на деловниот потфат, кој е под истрага. Со оглед на тоа што одговорното лице во болницата го одбило понудениот поткуп, во горенаведениот случај немало стекнување противправна имотна корист на штета на буџетот на Европската Унија.
Во останатите три случаи станува збор за набавка на оперативни микроскопи за потребите на Клиничкиот болнички центар Осиек, Детската клиника Загреб и КБЦ Сестра Милошрдница и во сите три случаи постои основано сомнение дека министерот за здравство во замена за добиениот поткуп издавал одобренија за набавка на овие оперативни микроскопи по неразумно напумпани цени, а обезбедил и средства за финансирање на јавните набавки.
Од друга страна, одговорните лица од наведените болнички установи во Загреб, во замена за добиениот поткуп, ја изготвиле документацијата за набавка според техничките спецификации на производите кои во Хрватска ги дистрибуирала единствената осомничена трговска компанија. Бидејќи единствениот понудувач во ваквите постапки за јавна набавка беше осомничена фирма, набавени се оперативни микроскопи по цена која неоправдано е зголемена за 619.582,64 евра, на штета на државниот буџет на Република Хрватска.
Со цел да се прикријат трагите од стекнување противправна имотна корист, членовите на злосторничкото здружение издавале фактури со неверодостојна содржина во име на друга осомничена фирма со цел да создадат привид дека противправната имотна корист е легитимно и легално пренесена на сметката на таа осомничена компанија.
