Европската комисија, предводена од Урсула фон дер Лајен, најверојатно ќе ја преживее двете иницијативи за недоверба што ќе се гласаат во четврток во Европскиот парламент. Но, гласањето ќе биде клучно за да се процени вистинската внатрешна поддршка што ја има фон дер Лајен меѓу европратениците.
Двете иницијативи доаѓаат од екстремите на политичкиот спектар: едната од десничарската група Патриоти за Европа (PfE), а другата од Левицата (The Left).
Што е потребно за успех на иницијативата?
За Европската комисија да биде соборена, потребна е двотретинска мнозинство од дадените гласови – односно најмалку 360 гласови, што е практично невозможно без поддршка од центристичката коалиција:
- Европската народна партија (ЕPP) – 188 пратеници
- Социјалистите и Демократите (S&D) – 136 пратеници
- Renew Europe – 75 пратеници
Кој ќе ја поддржи Комисијата?
- ЕPP, партијата на фон дер Лајен, целосно стои зад Комисијата и ќе гласа против двете иницијативи.
- S&D и Renew исто така најавија дека ќе ги одбијат, и покрај внатрешни несогласувања и критики за блискоста на ЕPP со крајната десница и поради реформите за дерегулација.
- Претседателката на S&D, Иратче Гарсија Перез, изјави:
„Не можеме да си дозволиме блокирана ЕУ.“
Иако С&D има критики за политиките на Комисијата кон Газа, тие велат дека со дијалог и компромис се постигнуваат резултати – како санкции против израелски доселеници и климатски иницијативи.
Лидерот на Renew Europe, Валерија Аје, остро ги осуди иницијативите:
„Екстремистите и популистите се најголеми непријатели на Европа. Тие сакаат да ја уништат ЕУ одвнатре.“
Дали ќе има „отпадници“?
Се очекува дел од пратениците од S&D и Renew да отсуствуваат од гласањето или дури да гласаат „за“ недоверба – како сигнал на незадоволство.
Во јули, само 98 од 136 социјалисти гласале против недоверба.
Психолошката граница: 360 гласа
Токму 360 пратеници ја поддржаа Комисијата на последното гласање за доверба – едвај над половина од вкупно 719 европратеници.
За споредба: Ноември 2024 – 370 гласови „за“ Комисијата а јули 2024 – фон дер Лајен беше избрана со 401 глас
Овој пад во поддршката би можел да продолжи и овој пат.
Неутралните или променливите групи:
Зелените (Greens/EFA)
Германци и нордиски држави се повоздржани и ќе гласаат против недоверба. Италијанци и Шпанци се покритични а зелените не сакаат да ја поддржат Левицата иако делат ставови за Меркосур, климата и Газа
„Во вакви клучни моменти, навистина ли сакаме институционална криза?“ – праша Тери Рајнтке, ко-претседателка на Зелените
Европските конзервативци и реформисти (ECR)
Групата е поделена: Романци (AUR) и Полјаци (PiS) – остро против фон дер Лајен, Белгијци и Италијанци – поподдржувачки, ECR објави дека секоја национална делегација ќе одлучува самостојно
Политичка стратегија и симболика
Иако иницијативите речиси сигурно нема да успеат, политичкиот интерес е во „симболичната победа“ – која од двете ќе добие повеќе поддршка?
Според извори од PfE, тие би можеле да го поддржат предлогот на Левицата.
Но Левицата нема да возврати – иако италијанското Движење 5 Ѕвезди можеби ќе го прекрши партискиот став.
