Германија влегува во најголемата трансформација на своите вооружени сили од Втората светска војна досега. Владата на канцеларот Фридрих Мерц го претстави новиот закон за одбрана кој треба да го отвори патот кон амбицијата: Бундесверот да стане најсилна европска армија до 2035 година.
Реформата доаѓа во момент на зголемени геополитички тензии, промени во американската надворешна политика и продолжената војна во Украина — контекст во кој европските држави сè повеќе се соочуваат со барањето самостојно да го гарантираат сопствениот мир.
Што предвидува законот?
Планот ја зголемува бројката на активни војници од сегашните 180.000 на најмалку 260.000 до 2035 година, со дополнителни 200.000 резервисти. Реформата се потпира на зголемени финансиски стимулации: почетната плата за новите војници станува 2.600 евра, што е зголемување од 450 евра.
Најзначајниот пресврт е можноста за повторно воведување на обврзниот воен рок. Од следната година, сите 18-годишници ќе добиваат прашалник за подготвеноста за служба — задолжителен за момчињата. Од 2027 година, тие ќе мора да поминуваат и обврзни лекарски прегледи. Ако доброволците не се доволни, Германија повторно ќе се потпре на задолжително регрутирање.
Реформата ја следи и зголемената загриженост за руската политика. Германскиот началник на одбрана, генерал Карстен Бројер, годинава предупреди дека НАТО треба да биде подготвен за можен вооружен напад од страна на Русија во периодот до 2029 година.
Американската промена на курсот – клучниот фактор
Одлуката на Берлин доаѓа во време кога администрацијата на Доналд Трамп сè поексплицитно бара Европа да го преземе товарот на сопствената безбедност. Зголемениот страв дека трансатлантската поддршка може да ослабне ја турка Германија во забрзано градење на сопствен одбранбен капацитет.
Предлогот за селективна регрутација преку „систем на лотарија“ предизвика жестоки полемики, особено од левицата. Сè повеќе граѓани поднесуваат барање за статус на приговор на совест – само годинава такви барања поднеле 3.034 лица, меѓу кои и 1.300 резервисти и речиси 150 активни војници.
Министерот за одбрана Борис Писториус инсистира дека обврзниот рок е последна мерка, но неопходна доколку недостасуваат доброволци. Неговата теза е јасна: „Колку нашата армија е подготвена за одвраќање, толку е помала веројатноста да влеземе во конфликт.“
Борба меѓу тенкови и дронови
Германија инвестира и во модернизација на копнената воена техника. Бундесверот веќе нарача 123 нови тенкови „Леопард 2“, вредни 3,4 милијарди евра, од кои дел ќе бидат стационирани во Литванија како дел од зајакнувањето на источниот фронт на НАТО. Критичарите предупредуваат дека средствата треба да се пренасочат кон беспилотни системи и вооружување базирано на вештачка интелигенција.
Писториус, сепак, порачува дека модерната војна не може да постои без тенкови: „Дроновите се иднината, но тенковите и понатаму се ’рбет на мобилните операции.“
Германија влегува и во нова ера – воената трка во вселената
Паралелно со реформите на земјата, Берлин најави и вложување од 35 милијарди евра во вселенски одбранбени капацитети до 2030 година. Планот предвидува воени сателити, системи за следење на непријателски маневри, па дури и вселенски летала со одбранбена функција.
Германија сака да ја намали зависноста од американските системи — и на Земјата, и во орбитата.
