Францускиот претседател Емануел Макрон денес ќе ја прифати оставката на премиерот Франсоа Бајру, откако неговата влада падна на гласањето за доверба. Со ова, Макрон е принуден итно да назначи седми премиер од 2017 година за да спречи продлабочување на политичката криза.
Влада без доверба, нова неизвесност
Бајру вчера претрпе пораз на гласањето за доверба во францускиот парламент – гласање што самиот го иницираше, надевајќи се дека ќе стави крај на застојот околу буџетските мерки за штедење. Планот предвидуваше заштеди од речиси 44 милијарди евра, со цел намалување на јавниот долг на Франција.
На гласањето, 364 пратеници гласаа против владата, додека само 194 ѝ изразија доверба. Според францускиот устав (член 50), премиерот мора да поднесе оставка по изгласана недоверба. Бајру беше шестиот премиер на Макрон, а петтиот од 2022 година.
Кој ќе биде новиот премиер?
Макрон изјави дека ќе назначи нов премиер „во наредните денови“, а според извори блиски до претседателот, именувањето може да се случи уште денес (вторник). Можно е и претседателско обраќање, јавува Index.hr.
Истовремено, се зголемува притисокот за стабилизирање на политичката сцена. Аналитичарите од Eurasia Group проценуваат дека Макрон ќе мора брзо да делува, за да избегне уставна и финансиска криза.
Политички опции и социјални тензии
Меѓу можните наследници на Бајру се споменуваат министерот за правда Жерал Дарманен, министерката за здравство Катрин Вотрен и министерот за финансии Ерик Ломбар. Сепак, левицата – предводена од Социјалистичката партија – изрази подготвеност да формира нова влада.
„Мислам дека е време левицата повторно да владее и да стави крај на политиките од последните осум години“, изјави пратеникот Фор за телевизијата TF1.
Иако Макрон има доверба во дел од десничарските министри, потенцијалната соработка со левицата останува неизвесна. Во меѓувреме, 64% од Французите сакаат Макрон да поднесе оставка, според анкета на Odoxa-Backbone за Le Figaro – што претседателот категорично го отфрли.
Најава за штрајкови и протести
Франција не се соочува само со политичка, туку и со социјална криза. Левичарското движење „Блокирај сè“ најави ден на акција во среда, а синдикатите повикуваат на генерален штрајк на 18 септември.
Судбината на Марин Ле Пен
Лидерот на крајната десница, Марин Ле Пен, претрпе сериозен удар во март, кога беше осудена на четири години затвор (две условно), поради измама со фиктивни вработувања во Европскиот парламент. Дополнително, ѝ беше изречена петгодишна забрана за кандидирање, што ја доведува во прашање нејзината амбиција за претседателските избори во 2027 година – освен ако пресудата не биде укината по жалбена постапка.
Жалбата ќе се разгледува од 13 јануари до 12 февруари 2026 година, што значи дека евентуално поништување на пресудата би ѝ овозможило враќање во трката за претседател.
Ле Пен, заедно со своите пратеници, повика на предвремени парламентарни избори, оценувајќи дека тие не се избор, туку „обврска“ на Макрон.
