Францускиот претседател Емануел Макрон драстично го подигна нивото на аларм меѓу европските лидери кога во телевизиско обраќање покажа подготвеност да ја прошири заштитата на Франција со својот нуклеарен арсенал на европските сојузници. Анализирајќи ги изјавите на рускиот претседател и проценувајќи го досегашниот став на Москва кон Украина, францускиот претседател смета дека заканата од војна од Русија е реална, предупредувајќи на опасност.
Макроновата понуда за „нуклеарен чадор” се заснова на фактот дека Франција и Велика Британија се единствени две земји кои поседуваат нуклеарно оружје на европска почва, додека и Русија и САД имаат сличен арсенал. Макрон рече дека нуклеарното оружје ,,од 1964 година игра експлицитна улога во одржувањето на мирот и безбедноста во Европа”.
Меѓутоа, тој објасни дека „одлучил да отвори стратешка дискусија за заштита на сојузниците на европскиот континент преку одвраќање”, во момент кога Европската Унија ги интензивира преговорите за заедничка европска одбрана, во контекст на случувањата на вонредниот самит.
Инаку, францускиот претседател предничи во напорите за стратешка автономија на ЕУ и помала зависност од САД, што е став што го изнесе уште во 2020 година, зборувајќи тогаш за „стратешки дијалог” со европските партнери “за улогата која француското нуклеарно одвраќање ја играло во европската колективна безбедност”.
Но, она што се случи од тогаш, пред сè руската инвазија на Украина, ги зајакна аргументите на Емануел Макрон, кој заедно со своите европски колеги го гледа повлекувањето на САД како од поддршка за Украина, така и од евроатлантскиот безбедносен оквир формиран по Втората светска војна.
La Russie est devenue une menace pour la France et pour l’Europe.
(Русија стана закана за Франција и Европа)
Со овие податоци, нуклеарното одвраќање може да го подобри нивото на безбедност на европскиот континент според францускиот претседател, бидејќи и САД и Русија се повикуваат на својот нуклеарен арсенал во периоди на ескалација на меѓусебни напнатости. Особено кога, според францускиот претседател, новата геополитичка сцена содржи „агресивна Русија и САД” кои играат контроверзна улога. Во овој контекст, Париз смета дека фактот што Москва троши 40% од својот буџет за воени трошоци не треба да остане без одговор, сметајќи дека нејзините освојувачки амбиции не се задоволени со инвазијата на Украина.
Напротив, „Русија стана закана за Франција и Европа во наредните години”, рече францускиот претседател, додавајќи дека „сака да верува дека САД ќе останат покрај Европа, но дека треба да бидат подготвени ако тоа повеќе не биде случај”.
Согласно новите околности, Емануел Макрон најави дека Франција ќе свика состанок на европските воени шефови во Париз следната недела за да разговараат за можно распоредување мировни сили во Украина по завршувањето на војната, коментирајќи дека „безбедноста на Европа не треба да се решава во Вашингтон или Москва”.
Расте бројот на приврзаници на нуклеарно вооружување
Новата геополитичка ситуација, сепак, не го подигнува нивото на подготвеност само на францускиот претседател Емануел Макрон, туку и на Германија. Всушност, францускиот претседател го постави својот предлог за проширување на нуклеарното одвраќање како „историски повик до идниот германски канцелар”, алудирајќи на Фридрих Мерц, десноцентристички политичар кој е фаворит за позицијата германски канцелар.
Мерц минатиот месец изјави дека германските власти треба да разговараат со своите француски и британски колеги за проширување на нивните „нуклеарни чадори”.
„Ние имаме штит. Тие го немаат”, забележа Емануел Макрон за европските сојузници на Франција во интервју за “Le Parisien” минатата недела. „И повеќе не можат да зависат од американското нуклеарно одвраќање. Потребен ни е стратешки дијалог со оние кои го немаат, а тоа би ја направило Франција посилна”, додаде францускиот претседател.
Велика Британија го разгледува истото прашање
Во меѓувреме, фактот дека изјавите на францускиот претседател пристигнаа неколку часа пред почетокот на дискусијата за европската одбрана не е случаен развој на настаните, во момент кога се разгледува можноста за проширување на „нуклеарниот чадор” и во Велика Британија.
Според Емануел Макрон, Франција би можела да соработува со другите земји на заеднички вежби за одвраќање, иако за сега не е опишана точната рамка или форма на соработка.
извор Euronews
