Во раните часови во неделата на 16 март, избувна голем пожар во ноќниот клуб во Кочани, при што загинаа 59 лица, а повеќе од 155 се повредени. По несреќата, Македонија го активираше Европскот механизам за цивилна заштита, преку кој до утрово се евакуирани и пренесени во европските центри 38 пациенти кои страдаат од тешки изгореници. До 19 март била побарана помош и евакуација на 59 пациент. До сега според подадоците на EU Civil Protection Mechanism, 12 земји членки на ЕУ се понудиле да прифатат пациенти а 10 понудиле медицински транспорт. Со брза реакција, 14 европски земји – Хрватска, Грција, Романија, Словенија, Шведска, Литванија, Унгарија, Луксембург, Полска, Белгија, Унгарија, Шпанија,Бугарија и Норвешка до сега понудиле помош преку механизмот.
Веќе, неколку пациенти беа евакуирани во Унгарија од Луксембург, а Романија ги транспортира пациентите во Литванија. ЕУ сега координира транспорт на дополнителни пациенти во земји кои понудиле третман. Последните седуммина пациенти вчера беа транспортирани во две јавни болници во Мадрид, Шпанија. Петмина пациенти ќе одат во болницата во Ла Паз и двајца во болницата Гетафе, која е меѓународно признат центар за лекување на изгореници
ЕУ, соопшти на своите официјални профили дека останува во тесен контакт со националните власти во Северна Македонија и е подготвена да мобилизира дополнителна помош ако е потребно.
Комесарот за подготвеност, управување со кризи и еднаквост, Хаџа Лахбиб, изјави:
„Изразуваме најдлабоко сочувство до семејствата на жртвите и сите кои беа погодени. ЕУ стои во својата солидарност со народот на Северна Македонија во ова тешко време. Им благодарам на европските земји за брзата реакција и понудениот третман и помош за жртвите преку нашиот Механизам за цивилна заштита.“
Механизмот за цивилна заштита на ЕУ, велат ќе остане активиран сè додека Северна Македонија има отворена потреба за помош, која е во надлежност на Механизмот. Во овој конкретен случај, Северна Македонија добива понуди за медицински третман и медицински транспорт од Скопје до болниците во земјите приматели.
Земјава е членка на Механизмот од 2013 година и ова е деветти пат тој да биде активиран по прв пат за случај за помош за голем број пациенти со изгореници.
До денес, Европскиот Механизам за цивилна заштита, Македонија го искористила уште осум пати. Прв пат системот бил активиран во 2007 година, пред земјава да биде членка и тоа поради помош при шумските пожари. Од истата причина, системот е активиран и во 2019, 2021 и во 2024 година. Во два наврати европската помош е побарана и за справување со последиците од поплавите, во 2015 во Тетово и во 2016 година, во Скопскиот регион. За време на пандемијата со ковид-19, системот исто така бил активиран, и последен пат тоа било по инвазијата од Русија, за репатријација на македонски граѓани од Украина.
Сега црвениот аларм е вклучен за помош на повредените во пожарот, во Кочани.
Одделот за цивилна заштита и хуманитарна помош на Европската комисија (DG ECHO) беше создаден во 1992 година како израз на европската солидарност со луѓето во потреба низ целиот свет. Тој првично започна како канцеларија за хуманитарна помош на ЕУ. Во 2010 година, овој оддел интегрираше цивилна заштита за подобра координација и одговор на катастрофи во и надвор од Европа, преку Механизмот за цивилна заштита на ЕУ и работата на Центарот за координација на итни одговори на ЕУ.
Во случај на хуманитарна помош, тие ги делат надлежностите со земјите-членки на ЕУ и заедно се едни од водечките глобални донатори на хуманитарна помош. Почетниот буџет на ЕУ за хуманитарна помош изнесува повеќе од 1,65 милијарди евра годишно и помага на милиони луѓе низ целиот свет.
Центарот за координација на итни одговори (ERCC) е срцето на Механизмот за цивилна заштита на ЕУ. Тој ја координира испораката на помош до земјите погодени од катастрофи, вклучувајќи материјали за помош, експертиза, тимови за цивилна заштита и специјализирана опрема.
Овоj систем беше надграден за давање специфична помош за голем број пациенти со изгореници по 2015 година, кога во пожар, во ноќниот клуб „Колектив“ во Романија загинаа 64 лица. Половина од нив починаа во наредните денови во болниците поради тежината на повредите и инфекции и поради немањето соодветни услови за лекување во болниците во Романија.
Центарот работи 24/7 и осигурува брзо распоредување на итна поддршка и делува како координативен центар меѓу сите земји-членки на ЕУ, со 10 дополнителни учеснички држави, погодената земја и експертите за цивилна заштита и хуманитарна помош. ERCC може да помогне на која било земја внатре или надвор од ЕУ која е погодена од голема катастрофа на барање на националните власти или тело на Обединетите нации. Покрај земјите на ЕУ, во Механизмот моментално учествуваат 10 земји (Албанија, Босна и Херцеговина, Исланд, Молдавија, Црна Гора, Северна Македонија, Норвешка, Србија, Турција и Украина).
Од 2001 година, ERCC координирал помош повеќе од 770 пати како одговор на активациите на Механизмот за цивилна заштита на ЕУ.
Кога една итна ситуација ги надминува капацитетите за одговор на некоја земја во Европа и пошироко, таа може да побара помош преку Механизмот. Комисијата игра клучна улога во координирањето на одговорот на катастрофи на светско ниво, придонесувајќи со најмалку 75% од транспортните и/или оперативни трошоци на распоредување.
Министерот за здравство, Арбен Таравари, вчера попладне ги објави медицинските центри во странство каде се лекуваат пациенти од пожарот во Кочани.
Досега 101 пациент е испратен на лекување во странство (Србија, Бугарија, Словенија, Хрватска, Грција, Италија, Австрија, Белгија, Литванија, Турција, Шведска, Унгарија и Полска). Според последните најави, во Турција ќе се лекуваат уште три лица, а седум се транспортираат во Шпанија.Во продолжение имињата на медицинските центри:
СРБИЈА
1.Военомедицинска академија ВМА, Белград – „Црнотравска“ 17, 11040 Белград –10 хоспитализирани пациенти
2. Универзитетски клинички центар Србије – „Пастерова“ 2, 11000 Белград –17 хоспитализирани пациенти
3. Универзитетски Клинички центар Ниш – Булевар „Др. Зорана Ђинђића“ 48 – 18108 Ниш – 3 хоспитализирани пациенти
БУГАРИЈА
1.Болница Пирогов, Софија, Булевар 21, 1606 Софија – 9 хоспитализирани пациенти
2.Военомедицинска академија-МБАЛ, Варна, „Христо Смирненски” №3, п.к. 9000 – 3 хоспитализирани пациенти
3.Болница „Свети Ѓорги“ ЕАД, Пловдив – 3 хоспитализирани пациенти
СЛОВЕНИЈА
1.Универзитетски клинички центар Љубљана, ул. Zaloška cesta,7 – 2 хоспитализирани пациенти
2.УКЦ Марибор, 2000 Марибор, Словенија – 2 хоспитализирани пациенти
ХРВАТСКА
1.Клинички болнички центар „Сестри милосрдници“, Клиника за трауматологија – Ул. Драшковичева 19, Загреб – 4 хоспитализирани пациенти
2.Клиника за детски болести Загреб, ул. Вјекослав Клаиќ 16, Загреб – 1 хоспитализиран пациент
ГРЦИЈА
1.Thessaloniki General Hospital „George Papanikolaou” – Papanikolaou Ave., Exochi 570 10, Солун; – 3 хоспитализирани пациенти
2.424 General Military Training Hospital – Peripheral Road N. Efkarpia, P.C. 564 29, Солун – 2 хоспитализирани пациенти
3.401 General Military Hospital of Athens – Panagiotis Kanellopoulos Ave., 115 25, Атина – 6 хоспитализирани пациенти
4.251 General Aviation Hospital – 3 Panagiotis Kanellopoulos Ave., 115 25, Атина – 1 хоспитализиран пациент
ИТАЛИЈА
1.Ospedale Niguarda Milano – Piazza dell’Ospedale Maggiore, 3, 20162, Милано – 2 хоспитализирани пациенти
2.Ospedale Maggiore Parma – Viale Antonio Gramsci, 14, 43126 Парма –1 хоспитализиран пациент
3.Ospedale IL NUOVO SANTA CHIARA CISANELLO – Via Paradisa 2 Cisanello Пиза – 1 хоспитализиран пациент
АВСТРИЈА
1.University Hospital Graz, Auenbruggerplatz 29, 8036 Graz , Австрија – 4 хоспитализирани пациенти
2.Universitätsklinikum AKH Wien, Währinger Gürtel 18-20, 1090 Wien, Австрија , Австрија – 2 хоспитализирани пациенти
БЕЛГИЈА
1.Queen Astrid Military Hospital – Rue Bruyn 1 1120 Neder-over-Heembeek, Белгија – 2 хоспитализирани пациенти
2.Hospital ZAS Cadix – Kempenstraat 100, 2030 Antwerp,Белгија – 1 хоспитализиран пациент
3.Hopital Les Viviers Charlerois – Rue du Campus des Viviers 1, 6060 Gilly, Белгија – 1 хоспитализиран пациент
ЛИТВАНИЈА
1.Lithuanian University of health sciencies, A. Mickeviciaus g. 9, LT-44307 KaunasKaunas” – 1 хоспитализиран пациент
2. Vilnius University Hospital, Santariskiu st. 2, 08661 Vilnius, Lithuania, Литванија – 3 хоспитализирани пациенти
ТУРЦИЈА
1.Istanbul Basaksehir cam ve Saakura hospital, Турција – 6 хоспитализирани пациенти
2.Ankara Bilkent city hospital, Турција – 6 хоспитализирани пациенти
ШВЕДСКА
1.Karolinska University Hospital – Gävlegatan 55, NB6:01-02, Солна – 2 хоспитализирани пациенти
УНГАРИЈА
1.„Будимпешта, Észak-Pesti Centrumkórház – Honvédkórház Hungary” – 6 хоспитализирани пациенти
ПОЛСКА
1.Eastern Centre of Burns Treatment and Reconstruction in Leczna, Krasnystawska 52, 21-010 Łęczna, Полска – 2 хоспитализирани пациенти.
