Европските летни сезони стануваат подолги и потопли, покажува ново истражување. Научниците долго време биле несигурни зошто се случува ова, но новите податоци покажуваат дека сегашните топлотни образци потсетуваат на оние пред 6.000 години и можат да укажат на уште повеќе топли денови во иднина.
Гледајќи во калта
Истражувањето, објавено во Nature Communications, се заснова на анализата на седименти од езера низ Европа. Овие седименти како „временска капсула“ ја прикажуваат промената на сезоните во последните 10.000 години.
Научниците го проучувале „латитудниот температурен градиент“ – разликата во температурата помеѓу Арктикот и екваторот, која ја води европската клима и влијае на воздушните струи од Атлантикот кон континентот.
Како што Арктикот се загрева, разликата во температурите се намалува, што ја забавува брзината на воздушните струи. Тоа ја зајакнува и продолжува летната топлина, предизвикувајќи подолги топлотни бранови и продолжена летна сезона.
Колку долго може да трае летото?
Според студијата, за секој степен Целзиусов намалување на латитудниот температурен градиент, летото може да се продолжи за околу шест дена. Ако сегашниот тренд на загревање продолжи, Европа би можела да добие до 42 дополнителни летни денови до 2100 година. Во екстремен случај, континентот би можел да искуси лето со температура како што е денешното дури осум месеци во годината.
Ова е слично на условите пред 6.000 години, кога топлата сезона траела речиси 200 дена.
Зошто сега?
Латитудниот градиент постоел секогаш, но човечките емисии на стакленички гасови го забрзуваат загревањето на Арктикот, кој моментално се загрева четири пати побрзо од глобалниот просек.
„Нашите наоди покажуваат дека ова не е само современ феномен, туку повторувачка карактеристика на климатскиот систем на Земјата. Но, сега разликата е во брзината, причината и интензитетот на промената“, вели др Лаура Бојал, коавторка на студијата.
Други фактори, како човечките позитивни и негативни повратни циклуси, исто така влијаат на промената на летните модели.
Европските градови најпогодени
Европа е најбрзо загревајќиот континент во светот. Градовите се особено погодени поради ефектот на „урбаниот топлотен остров“, каде топлината се задржува меѓу бетонските и асфалтираните површини.
Истражувања покажуваат дека летото сега трае до пет месеци во градови како Атина и Тирана. Лето 2025, на пример, во Атина траело од средината на мај до почетокот на октомври, а во Тирана се регистрирани 143 дена екстремна топлина. Лисабон и Мадрид исто така бележеле долги летни сезони од 136 и 119 дена.
Претходни истражувања покажаа дека човечкото предизвикано глобално затоплување додало во просек еден месец екстремна топлина за околу половина од светската популација.
