Универзитетските кампуси низ Европа станаа центар на дебата околу учеството на Израел во истражувачките проекти финансирани од Европската унија, додека универзитети и студенти се прашуваат дали е етички да продолжи соработката во услови на тековни воени дејства во Газа, пренесува Европската новинска редакција (ENR), во која учествува и агенцијата Хина.
Иако земјите-членки на ЕУ сè уште немаат усогласен став за евентуално суспендирање на Израел од европските научни програми, бројни универзитети низ континентот самостојно одлучија да прекинат академски врски. Ова доведе до мозаик од бојкоти, суспензии и протести, со длабоки разлики во пристапите на академските институции.
Некои академски заедници бараат ЕУ да преземе конкретни чекори и да го суспендира учеството на Израел во научните програми, додека други остро се спротивставуваат на таков потег, потенцирајќи ја важноста на академската слобода и научната соработка без политички влијанија.
Несогласувања на ниво на Европската унија
Европската комисија во јули предложи суспензија на израелското учество во делови од програмата „Хоризонт Европа“ (Horizon Europe), која е клучна за финансирање истражувања и иновации во ЕУ. Според податоците од Комисијата, од 2021 година Израел добил нето-финансирање во износ од 875,9 милиони евра преку оваа програма.
Предложената мерка би влијаела на учеството на Израел во Европскиот совет за иновации (EIC), посебно во неговиот Акцелератор, кој финансира стартапи и мали компании што развиваат технологии со двојна намена – како што се сајбер безбедност, дронови и вештачка интелигенција.
Хрватска, како и многу други членки, не зазеде официјален став за целосна суспензија, но во академската заедница се водат дебати. Некои факултети и научници изразуваат поддршка за преиспитување на соработките, додека други повикуваат на задржување на научниот интегритет и независноста на истражувањата од политичките случувања.
Иницијативите за академски бојкот и натаму растат, особено со зголеменото меѓународно внимание кон ситуацијата во Газа и притисокот врз институциите да заземат етички став.
