Луѓето кои со години вдишуваат честа хемикалија – која е забранета во Европската Унија – можеби имаат зголемен ризик од развој на Паркинсонова болест, покажува нова студија.
Станува збор за трихлоретилен (TCE), индустриски растворувач што се користи за одмастување на метали и хемиско чистење на облека. Хемикалијата е забранета во ЕУ од 2016 година, со ограничени исклучоци, поради сомнежи дека предизвикува рак и генетски оштетувања.
Во САД, каде што е спроведена студијата, TCE лесно се шири низ воздухот, но може да се најде и во почвата и водата.
TCE веќе подолго време се поврзува со Паркинсонова болест – дегенеративна болест на мозокот поврзана со стареењето – но досегашните истражувања главно се фокусирале на изложеност на работното место. Оваа нова студија, пак, опфаќа податоци од целите САД.
Истражувачите забележале „мал, но измерлив пораст на ризикот од Паркинсонова болест“ поврзан со изложеност на TCE, изјави Британи Кршизановски, доцент во Институтот за неврологија Бароу (САД).
Студијата во бројки
Анализирани се податоци за 222.000 постари возрасни лица дијагностицирани со Паркинсон (2016–2018). Споредбени податоци од над 1,1 милион лица без болеста. Изложеноста на TCE е пресметана врз основа на локалните еколошки податоци од поштенски зони. Луѓето со највисока изложеност на TCE имале 10% поголем ризик од развој на Паркинсон.
Паркинсоновата болест моментално зафаќа околу 10 милиони луѓе низ светот. Симптомите – како трема, вкочанетост на екстремитетите, проблеми со рамнотежа и бавност – се развиваат полека во текот на годините. Засега, лек не постои.
Истражувањето исто така открило повисок ризик во близина на три големи фабрики во САД што испуштаат најмногу TCE.
„Иако ризикот е релативно мал, огромниот број луѓе изложени на TCE во околината може да има значителни последици по јавното здравје“, изјави Кршизановски.
Регулаторна несигурност во САД
Иако TCE е забранет во ЕУ, во САД ситуацијата е покомплексна. Администрацијата на Бајден ја забрани употребата на хемикалијата минатата година, но владата на Трамп неколкупати ја одложи регулативата, последен пат во август.
Важно е да се напомене дека студијата не докажува дека TCE предизвикува Паркинсон, туку само дека постои поврзаност.
Ограничувања на студијата
Се фокусира на постари возрасни лица, па ризиците кај млади или лица со рана форма на Паркинсон се непознати. Изложеноста е измерена во еден момент од времето, а не низ целиот живот.
Сепак, резултатите се во согласност со сè поголемиот број докази дека Паркинсоновата болест можеби главно е предизвикана од фактори од околината, вклучително и хемикалии и загадување, покрај генетиката.
Во претходно истражување, Кршизановски исто така ја поврза загаденоста на воздухот со ризикот од Паркинсон, а други студии укажуваат и на пестициди, како паракват, како можни причинители.
Таа повика на „построги регулативи и подобро следење на индустриските загадувачи“ за да се намалат потенцијалните ризици по здравјето.
