„Европа никогаш повеќе нема да дозволи енергијата да биде користена како оружје. Никогаш повеќе нема да бидеме уценувани и никогаш повеќе нема да го финансираме војниот апарат на Владимир Путин,“ изјави Јоргенсен во Стразбур, на пленарната седница на Европскиот парламент.
Одлуката предвидува целосна забрана за увоз на руски енергенси до 1 јануари 2028 година, со постепено укинување на постојните договори:
- нема потпишување нови договори по 1 јануари 2026,
- краткорочните договори мора да престанат до јуни 2026,
- а долгорочните – најдоцна до јануари 2028.
Иако увозот на руски гас веќе е намален од 40% на само 13% од вкупниот европски увоз, ЕУ сè уште троши околу 15 милијарди евра годишно за купување руски гас. Со новиот план, тој прилив ќе биде целосно прекинат.
Само две држави против
Одлуката доби широка поддршка од земјите членки, со исклучок на Унгарија и Словачка, кои сè уште зависат од рускиот гас поради недостиг на алтернативни рути. Но Европската комисија го формулираше предлогот така што може да биде усвоен и без нивна согласност – со квалификувано мнозинство.
„Ова е пресвртница не само за европската безбедност, туку и за почиста, поконкурентна економија,“ рече Јоргенсен, додавајќи дека ЕУ не треба да увезува „ниту една молекула руски гас или капка нафта“, дури ни по завршувањето на војната.
Европската комисија најави поддршка за земјите што сè уште зависат од руски енергенси, како и нови инвестиции во обновлива и нуклеарна енергија.
Историска пресвртница
Советот на министри на ЕУ ја усвои оваа мерка на 20 октомври, а Европскиот парламент треба да ја потврди до крајот на годината. Во меѓувреме, ЕУ го заострува надзорот за да спречи заобиколување на санкциите преку трети земји.
Во изминатите две децении, Русија повеќепати го прекинувала снабдувањето со гас и нафта кон земјите од ЕУ – последен пат по инвазијата врз Украина во 2022 година, кога цените на енергијата се зголемија и до осум пати, предизвикувајќи инфлација и економска нестабилност.
Иако европските пратеници едногласно ја поддржаа забраната, неколкумина предупредија дека континентот мора да внимава да не стане зависен од американскиот течен природен гас (LNG).
Со оваа одлука, Европа ја затвора страницата на децениската зависност од руските енергенси и го поставува темелот за покомпактна и енергетски самостојна унија.
Извор: Index.hr
