Европската унија се подготвува да воведе најстроги миграциски мерки досега, во обид да одговори на растечките политички притисоци и стравот од засилување на екстремно десничарските движења низ Европа. Министрите за внатрешни работи на ЕУ денеска во Брисел гласаат за пакет мерки што би можеле суштински да ја променат идната миграциска политика на Унијата.
Предложените решенија предвидуваат формирање „центри за враќање“ за мигрантите чии барања за азил се одбиени, а кои би се наоѓале надвор од територијата на ЕУ. Овие центри би овозможиле побрза и построга постапка за враќање во „безбедни земји“, дури и кога тие не се земјите на потекло на мигрантите.
Предвидено е и заострување на казнените мерки против лица кои одбиваат доброволно да ја напуштат ЕУ, што може да резултира со долг притвор или присилно отстранување. Предлагачите го образложуваат ова со потребата од „враќање на контролата“ и спречување на нерегуларните миграциски текови.
Иако бројот на незаконски премини во ЕУ е намален за околу 20 % во однос на претходната година, политичкиот притисок за поостра политика не стивнува.
Европскиот комесар за миграција Магнус Брунeр изјави дека Унијата мора да „работи во повисока брзина“ за да им покаже на граѓаните дека има функционален систем.
Сепак, мерките предизвикуваат жестоки реакции. Организациите за човекови права предупредуваат дека ваквите политики ќе ја зголемат ранливоста на мигрантите, ќе ги поттикнат опасните рути и ќе создадат правна сива зона за илјадници луѓе.
„Наместо да инвестира во безбедност, заштита и интеграција, ЕУ избира мерки кои ќе турнат уште повеќе луѓе во ризик“, реагираше Силвија Карта од PICUM.
Неколку земји членки исто така изразуваат сомнежи. Франција ја доведува во прашање законитоста и практичната изводливост на центрите надвор од ЕУ, додека Шпанија предупредува дека ваквите модели веќе пропаднале во други држави.
И покрај отпорот, земјите со повоен став, предводени од Данска, интензивно туркаат кон усвојување на мерките. Дипломатски извори укажуваат дека во ЕУ постои „широка политичка волја“ да се затегнат правилата, со оглед на растечкиот политички притисок во домашните политики на многу влади.
Паралелно со ова, се отвора и чувствителното прашање за распределбата на најмалку 30.000 баратели на азил меѓу земјите членки. Според новиот систем на „солидарност“, државите што нема да прифатат дел од мигрантите ќе треба финансиски да придонесат со 20.000 евра по лице за земјите под поголем притисок, како Италија и Грција.
Ова прашање, иако формално техничко, претставува политичка замка за многу влади. Европски претставници предупредуваат дека малку министри ќе се осмелат јавно да соопштат дека прифаќаат илјадници нови баратели на азил, особено во изборни години.
Сепак, до крајот на 2025 година Унијата мора да постигне договор доколку сака новите правила да станат функционални. Иако компромисот се чини тежок, политичката реалност укажува дека ЕУ се движи кон рестриктивен модел на миграциска политика, посилен надзор и намалување на нерегуларните влезови – чекори кои ќе ја одредат европската политичка сцена во следните години.
