Европската Унија објави нов датум за старт на Системот за влез/излез (EES) и зголемува на цената ETIAS. Фазната имплементација ќе започне на 12 октомври 2025, а системот треба да биде целосно функционален до 10 април 2026 на сите гранични премини на ЕУ.
Системот првично требаше да стартува во 2023 година, со целен датум за октомври 2024, но неговото воведување беше повторно одложувано поради технички и логистички предизвици.
Што е EES?
EES (Entry/Exit System) ќе биде автоматизиран систем кој ќе бара од британски и други државјани надвор од ЕУ да:
- регистрираат биометриски податоци (отпечатоци од прсти и фотографија од лицето),
- внесат информации како име, детали од пасош, и податоци за влез/излез,
- пред да патуваат кон Шенген-зоната.
Кои се придобивките?
Намалување на потребата за рачно печатирање на пасошите
Побрзи и поефикасни гранични проверки
Зајакнување на безбедноста на границите
Поради шестмесечната фаза на воведување, патниците ќе се соочат со комбиниран пристап – и биометриска и рачна регистрација – додека системот целосно не се интегрира.
Подготовки во Велика Британија
Владата на Обединетото Кралство инвестирала околу 10 милиони фунти за поддршка на инфраструктурата за EES.
Компанијата Eurostar исто така вложила значителни средства во нови самоуслужни терминали.
Кога стартува ETIAS?
ETIAS (Европски систем за патнички информации и одобрување) ќе започне со работа во периодот меѓу октомври и декември 2026, потврди ЕУ.
Цената се зголемува
Првично планираната цена на ETIAS беше 7 евра, но сега е повеќе од тројно зголемена – на 20 евра.
Според ЕУ, зголемувањето на цената е:
- „за покривање на оперативните трошоци“
- „со усогласување со инфлацијата“
- „и споредба со слични програми како ESTA (САД)“
Што овозможува ETIAS?
ETIAS ќе биде важечки три години или до истекот на пасошот
Ќе дозволува неограничен број краткорочни престои – до 90 дена во било кој 180-дневен период
