Патниците кои не се државјани на ЕУ и планираат патување во Европа се предупредени од страна на индустриско тело на ЕУ да не наседнуваат на измами, во услови на збунетост околу новите правила за влез и излез.
Новиот систем на Европската унија за влез и излез (Entry/Exit System – EES) треба да започне на 12 октомври 2025 година, со транзициски период од шест месеци.
Кога патници од Обединетото Кралство и други земји кои не се членки на ЕУ ќе пристигнат на надворешна граница каде што постои потребната инфраструктура, ќе мораат да ги скенираат своите пасоши на самопослужни терминали и да регистрираат биометриски податоци.
Меѓутоа, друга мерка позната како ETIAS (Европски систем за информации и одобрување на патувања) нема да стапи на сила сè до последниот квартал од 2026 година.
Тоа значи дека во моментов нема потреба од никаква дополнителна документација за патување за државјани од трети земји кои уживаат безвизен режим со ЕУ.
Кои одобренија моментално се потребни за патување меѓу Обединетото Кралство и ЕУ?
ETIAS е дел од напорите на ЕУ да ја подобри граничната безбедност, заедно со системот EES.
Овој електронски систем за одобрување на патувања треба да се воведе во последниот квартал на 2026 година, со период на прилагодување, што значи дека нема да биде задолжителен до 2027 година.
Под новите правила на ETIAS, патниците од земји кои не се членки на ЕУ, а не им е потребна виза — како Обединетото Кралство, Австралија, САД и Канада — ќе мораат однапред да добијат одобрение за краткорочен престој во Шенген-зоната.
Ова ќе вклучува: пополнување онлајн апликација, доставување на лични податоци, одговарање на безбедносни прашања и плаќање на такса од 20 евра
Ова одобрение ќе биде поврзано со пасошот на патникот и ќе важи три години или до истекот на пасошот — во зависност од тоа што ќе настапи прво.
Патниците од 60 земји кои имаат безвизен режим со ЕУ ќе мораат да го добијат ова одобрение.
Сепак, има некои исклучоци: децата под 18 години и возрасните над 70 години нема да плаќаат такса, но и понатаму ќе мораат да аплицираат.
ETIAS ќе се применува во 30 европски земји – сите членки на ЕУ, освен Ирска, плус Исланд, Норвешка, Лихтенштајн и Швајцарија.
Со оглед на тоа што наскоро стартува EES, некои патници погрешно мислат дека мора да аплицираат и за ETIAS.
ABTA (Здружението на туристички агенции и туроператори) и Европската унија ги предупредуваат патниците дека измамници ја користат оваа збунетост.
ABTA предупредува: „Луѓето кои се обидуваат да аплицираат за ETIAS сега се изложени на ризик од измама – можат да изгубат пари, но и лични податоци.“
Здружението алармира дека веќе постојат над 60 лажни веб-страници кои тврдат дека продаваат ETIAS, иако системот сè уште не е активен.
Кога системот ќе биде достапен, единственото легитимно место за аплицирање за ETIAS ќе биде официјалната веб-страница на Европската Унија.
Сите апликации, веб-страници или објави на социјални мрежи кои нудат алтернативни начини се лажни.
„Европската Унија силно потенцира дека постои само една официјална страница за добивање ETIAS одобрение, и луѓето не треба да користат други канали,“ рече Лука Питербриџ, директор за јавни работи во ABTA, на неодамнешна туристичка конвенција.
