Поради неподносливата топлина, Торонто одлучи градските базени да бидат отворени речиси до полноќ.
Британците масовно бегаат кон брегот. Французите ги извлекоа вентилаторите од подрумот за полесно да ги преживеат жешките ноќи. Бројни концерти на отворено и спортски настани се откажани во Холандија. Сето ова покажува дека летото го достигна својот врв иако штотуку започна според календарот.
Топлотните бранови што ги погодија Канада, североисточниот дел на САД и северна Европа во последните денови имаат едно заедничко нешто: доаѓаат невообичаено рано. Временскиот период укажува на поширок тренд поврзан со климатските промени предизвикани од човекот – летните температури се регистрираат порано во јуни и опстојуваат во поголемиот дел од септември. Ова го продолжува периодот на потенцијално екстремно време и го зголемува ризикот од последици од топлотен удар, објавува „Вашингтон пост“.
Летото се шири во јуни и септември
„Секако гледаме продолжување на летото кон граничните месеци“, рече Карло Буонтемпо, директор на Европската агенција за климатски промени Коперник.
Тоа поместување се случува многу брзо.
Помеѓу 1979 и 2000 година, просечната температура на северната хемисфера обично надминувала 21 степен, што го означува најжешкиот период од летото, околу 10 јули, и траела околу пет недели, според податоците од Универзитетот во Мејн. Сепак, минатата година, која беше најтопла досега, таа просечна температура останала над 21 °C од 13 јуни до 5 септември.
Рекордите се рушат недели порано отколку пред 20 години
Оваа година можеби сè уште не го следи истото историско темпо, но е неколку недели пред просекот од изминатите децении. Минатата недела, според најновите достапни податоци, просечната температура на северната хемисфера била 20,91 °C.
„Во споредба со 20 век, ова е доста невообичаено“, вели Соња Сеневиратне, климатолог на ETH Zurich.
Иако продолженото лето може да им звучи привлечно на некои, тоа носи и сериозни здравствени ризици, особено за постарите лица, хронично болните и луѓето кои не можат да си дозволат да се разладат. Во Европа, смртните случаи поврзани со топлината се зголемија за 30 проценти во последните две децении.
Истражувањата покажуваат дека топлотните бранови што пристигнуваат рано во сезоната можат да бидат поопасни од подоцнежните, бидејќи телото сè уште не се адаптирало и луѓето не се подготвени да се справат со нив.
Повеќе луѓе умираат поради топлината, особено на почетокот на летото.
Американската агенција за заштита на животната средина наведува дека топлотните бранови станале подолги, почести и поинтензивни во последните 70 години. Во исто време, сезоната во која се можни топлотни удари значително се прошири – од помалку од 50 дена во 1990-тите на 70 дена во 2020-тите.
Високите температури над 32,2 °C веќе погодија поголеми делови од земјиштето од вообичаеното оваа година. Од почетокот на јануари до средината на јуни оваа година, 163 од 171 ден беа над просекот за количината на територија погодена од таква топлина.
Во текот на јануари, март, крајот на април, мај и почетокот на јуни, повеќе области беа погодени од висока топлина отколку во која било година од 1980 година, што се совпадна со продолжените рани топлотни бранови во јужна Азија.
Глечерите се топат порано
Раната летна топлина има широк спектар на последици – влијае на растот на земјоделските култури, го влошува недостигот на вода и ја продолжува сезоната на пожари.
На грчкиот остров Хиос беше прогласена вонредна состојба оваа недела, а жителите беа евакуирани поради пожарите што опустошија шумски подрачја, меѓу првите оваа година. По неколку години суви и екстремно топли сезони, Грција се подготви со рекорден број пожарникари.
Невообичаено високите температури стигнаа и до Швајцарските Алпи, каде што глечерите почнаа да се топат и да губат маса неколку недели порано од вообичаеното, рече глациологот Матијас Хас, раководител на швајцарската програма за следење на глечерите GLAMOS.
„Ситуацијата дефинитивно не изгледа добро за швајцарските глечери“, напиша Хус на социјалните мрежи.
Топлинските бранови не влијаат само на Северна Америка и Европа. Во Јапонија, во последните неколку дена се соборени голем број дневни рекорди на температурата. Температурите се далеку над нормалата во Монголија, Русија и западна Кина – во некои градовите дури и 10 °C повисоки од просекот.
Мразот се топи, шумите горат, луѓето бегаат
Научниците јасно го поврзуваат глобалното зголемување на температурите со емисиите на стакленички гасови што луѓето ги испуштиле во атмосферата, главно со согорување на фосилни горива, во текот на изминатите два века. Емисиите продолжуваат да растат, а темпото на затоплување се забрзува: десетте најтопли години досега се случија во последната деценија. Земјата, исто така, заробува сè повеќе топлина во океаните, што ги зголемува температурите на морето. А повеќе влага во атмосферата доведува до посилни урагани, циклони и поразорни поплави.
Кога топлотен бран ја погоди Британија пред неколку дена, научниците од групата „World Weather Attribution“ рекоа дека таков настан може да се очекува на секои пет години. Пред индустриската ера, југоисточниот дел на Англија би доживеал сличен топлотен бран еднаш на секои 50 години.
„Сите податоци покажуваат силно и статистички значајно зголемување на јунските топлотни бранови како што светот се затоплува“, заклучија научниците.
