„Јабланица е избрана поради нејзиниот потенцијал да стане национален парк. Секој податок што ќе го собереме може да помогне во изготвувањето на стратегијата за оваа иницијатива,“ изјави Лина Гегоска, претседателка на ИДСБ и раководител на Мамолошката секција. „Сепак, целта на нашата акција не е само да собираме податоци за националниот парк, туку и да ги мотивираме студентите да станат вистински истражувачи.“
Оваа истражувачка акција, која траеше 15 дена, собра околу триесетина студенти и ентузијасти, кои беа поддржани од искусни ментори и професори од Природно-математичкиот факултет, како и експерти од странство. Учесниците беа сместени во планинарскиот дом Јанков Камен, меѓу Вевчани и Белица, но многумина од нив кампуваа во шатори во близина на домот.
Истражувањето беше поделено на неколку секции, секоја од кои беше фокусирана на различни организми. Флористичката секција, под раководство на Иван Арсов, се истакна со детерминирањето на дендрофлората на Јабланица, каде беа идентификувани 101 дрво и грмушка. „Еден од највпечатливите моменти беше кога пронајдовме четири различни вида врби што растеа една до друга, како мала микро заедница,“ сподели Арсов.
Акцијата вклучуваше повеќе секции, секоја од нив со своја специјализација:
- Мамалошка секција: за проучување на цицачи.
- Флористичка секција: фокусирана на растенија.
- Миколошка секција: која се занимава со габи (фунги).
- Алголошка секција: за проучување на алги.
- Орнитолошка секција: која се занимава со птици и идентификува 85 видови.
- Херпетолошка секција: посветена на водоземци и влечуги.
- Ентомолошка секција: која ги вклучува:
- Lepidoptera: дневни пеперутки.
- Odonata: вилински коњчиња.
- Coleoptera: тврдокрилци.
Орнитолошката секција откри дури 85 различни видови птици, меѓу кои и реткиот белогрб клукајдрвец (Dendrocopos leucotos) и златниот орел (Aquila chrysaetos). Херпетолошката секција, која беше задолжена за изучување на рептилите и водоземците, исто така пријави значајни откритија, вклучувајќи го и наоѓањето на шарката (Vipera berus).
Во текот на акцијата, беа собрани и многубројни податоци од други секции, како што е миколошката секција која истражуваше габи, и секцијата Lepidoptera, која детерминираше голем број на дневни пеперутки, меѓу кои и прекрасната аполонова пеперуга (Parnassius apollo).
„Поддршката од нашите ментори и професори беше од клучно значење за успехот на оваа експедиција,“ рече Лина. „Сите податоци што ги собираме се потврдени од експерти, што значи дека се точни и релевантни за понатамошни истражувања и иницијативи.“
Покрај научната работа, студентите поминаа време и во дружење, што е исто толку важно за целокупното искуство. „Овие акции не се само за наука, туку и за зајакнување на социјалните врски меѓу студентите. За време на истражувањето, дружбата, вечерите околу логорскиот оган и заедничките предизвици на терен, создадоа спомени и пријателства што ќе траат долго,“ додаде Иван.
Тимот доби безрезервна поддршка од Македонското еколошко друштво (МЕД), кое секоја година придонесува за успешното спроведување на истражувачките мисии на ИДСБ. „МЕД се нашите најголеми поддржувачи, и изразуваме огромна благодарност до нив за нивната континуирана помош,“ рече Лина.
ИДСБ, кое оваа година слави 30 години од своето основање, продолжува да ги инспирира студентите да истражуваат и да се ангажираат во проекти кои имаат долгорочна вредност за заштитата на природата и биодиверзитетот. Во тек е изработката на извештај кој ќе ги обедини сите податоци собрани на Јабланица, а кој ќе биде важен документ за идните научни и заштитни активности на оваа планина.
