Охридското Езеро, едно од најстарите и најдлабоките езера во Европа, претставува уникатен екосистем со извонредна биолошка разновидност. Дом е на над 200 ендемски видови, меѓу кои и прочуената охридска пастрмка, која е симбол на неговото природно богатство. Покрај својата еколошка вредност, езерото има и огромно културно значење, бидејќи неговите брегови кријат археолошки остатоци од антички цивилизации. Во 1979 година, Охридското Езеро беше прогласено за светско наследство на УНЕСКО, а во 2019 година оваа заштита беше проширена и на албанската страна. Сепак, во последните години, загриженоста за неговата иднина расте. Урбанизацијата, неконтролираниот туризам, загадувањето од реките и отпадните води го загрозуваат неговиот екосистем.
И покрај предупредувањата од УНЕСКО, загадувањето продолжува да се влошува. Фекални води, индустриски отпад и пластика се само дел од проблемите што го нарушуваат природниот баланс на езерото. Локалните екологисти и нуркачки клубови од од земјава и странство и минатиот викенд организираа акции за чистење на дното на езерото во селото Радожда.
Нуркачите заедно со волонтери и љубители на природата повторно се обединија со заедничка цел – зачувување на езерото и неговата природна убавина. Акцијата привлече учество од сите поголеми клубови за подводни активности од Македонија, како и гости од соседните земји, кои се придружија на оваа мисија за почисто Охридско Езеро.
Зошто брегот на Радожда?
„Веројатно затоа што ова подрачје е едно од најзагадените, а сепак недоволно истражено. Охридското Езеро не е само природно богатство, туку и жив екосистем кој треба да го заштитиме,“ вели Игор Ѓорѓевиќ, нуркач од центарот „Скаут Струга“.
На прашањето што се извади од езерското дно, подводниот археолог Валентина Тодороска вели: „Извадивме остатоци од стари конструкции, но и големо количество отпад, што покажува дека загадувањето е сериозен проблем.“
Жељко Бајкин, од клубот „Видре“ од Србија, кој исто така беше дел од акцијата со своја приказна за сето она што го „крие“ дното на езерото и го уништива растителниот и животиснки свет: „Пронајдовме акумулатор, неколку гуми од автомобили… можам да кажам дека езерото е доста валкано под вода.“
Езерото како културно наследство
„Охридското Езеро не е само природен ресурс, туку и дел од културното наследство. Загадувањето го загрозува не само екосистемот, туку и историските остатоци кои лежат во неговата длабочина,“ нагласи Тодороска.
Состојбата со реките во околината
„Доколку не внимаваме на реките што влегуваат во езерото, целата наша борба за чистење на водата е бесмислена,“ предупредува Бајкин и додава:
„Ние, Балканците, малку не водиме сметка за ѓубрето кое го фрламе под вода. Мислиме дека ако сме го фрлиле, никој нема да го најде, но, за жал, тоа останува и продолжува да ја загадува природата,“ додава Бајкин, кој има долга историја на учество во вакви акции.
Свеста кај населението за зачувување на езерото е сè уште недоволна. Иако многумина го препознаваат неговото значење, потребни се поголеми едукативни кампањи и институционална поддршка за да се спречи неговото понатамошно уништување.
