Кога локациите се на листата на светско наследство на УНЕСКО, тоа автоматски значи дека тие се некако посебни, вредни, дека треба да се зачуваат и негуваат за идните генерации поради нивната исклучителна историска, културна и цивилизациска важност.
Но, ако среќата од тоа што едно место ќе стане дел од листата на УНЕСКО е неизмерна, каков е ударот да се изгуби тој престижен статус или да се избрише од важна листа што целиот свет ја гледа? Еве ги локациите што се отстранети од листата на светско наследство на УНЕСКО.
Некои локации низ светот се изложени на ризик од таква судбина ако работите не се подобрат, но некои веќе го искусиле тоа. За среќа, досега ваквите ситуации можат да се избројат на прстите од едната рака – вкупно ги има три. Станува збор за „Резерватот на арапскиот орикс“ во Оман, „Долината на Елба Дрезден“ во Германија и „Ливерпул, поморскиот трговски град“ во Обединетото Кралство.
Губењето на статусот се случува кога надлежните органи на УНЕСКО проценуваат дека споменатиот локалитет не се управува на соодветен начин или дека не е соодветно заштитен. Доколку постојат такви проблеми, локалитетот прво може да се вклучи во списокот на загрозени места на светското наследство, т.е. оние на кои им се заканува губење на статусот, а потоа може да се работи со локалните власти за подобрување на ситуацијата. Доколку тоа не вроди со плод, локалитетот го губи својот статус.
Резерватот на арапскиот орикс во Оман е првото место што некогаш е отстрането од списокот
Резерватот на арапскиот орикс во Оман, сега познат како „Резерватот за диви животни Ал Вуста“, беше запишан на списокот на светското наследство во 1994 година како уникатен пустински екосистем. Сепак, во 2007 година го изгуби тој статус. Нејзини најважни жители, по кои го добило и името, биле арапскиот орикс (антилопа со средна големина со грпка, долги прави рогови и брадеста опашка). Во времето на заштитата, во областа на светилиштето живееле 450 единки. Во времето на отстранување од списокот, само 65 од нив.
Ова било последица на систематската деградација на областа, а со тоа и на нивното живеалиште. Имено, властите на таа земја ја намалиле површината на локацијата за 90 проценти, што на крајот придонело токму ова место да влезе во историјата како прво што е отстрането од списокот на светско наследство. Причината за ова е откривањето нафта, како и криволовот.
Две години подоцна, и една европска локација го губи статусот на УНЕСКО
Германија, имено локацијата во долината Дрезден-Елба, се соочила со истата судбина на бришење од списокот.
Областа беше вклучена во списокот како културен пејзаж што се протегаше на 18 километри и беше „украсена“ со палати, бројни паркови, стари села… Сепак, оваа област, вклучена во списокот во 2004 година, веќе беше на загрозената листа во 2006 година. Беше целосно отстранета од Списокот на светско наследство во 2009 година.
Изградбата на мостот во Дрезден, Waldschlösshenbrücke, кој требаше да го растерети просторот од сообраќај, беше одлучувачки за неговото отстранување од списокот. УНЕСКО објасни дека го отстранува затоа што во срцето на културниот пејзаж е изграден мост со четири ленти, што значи дека не ја задржал својата Извонредна универзална вредност за која е впишан.
Ливерпул е под закана од 2012 година
Ливерпул, исто така, претрпе неславно бришење од Списокот на светско наследство. Имено, во тој град, дури шест локации станаа дел од Списокот на светско наследство, меѓу кои и Пир Хед, комплексот згради на Алберт Док и улицата Вилијам Браун. Тој град беше наведен со тие локации во 2004 година, како пример за трговско пристаниште од ерата на најголемото британско глобално влијание, но веќе е загрозен од 2012 година.
Сепак, и покрај предупредувањата, локалните власти „не попуштија“ и во 2021 година, Ливерпул го изгуби својот статус. Во објаснувањето се наведува дека тековните урбани проекти и новите згради, вклучувајќи го и новиот стадион на Евертон, ги промениле заштитените места до степен до кој ги изгубиле карактеристиките што ги направиле место на светското наследство на прво место.
