Кариелија, регија на североистокот на Европа, го илустрира длабокиот контраст помеѓу Русија и Финска. Додека финскиот дел на Кариелија го одразува стандардот на најразвиените европски земји, рускиот дел сè уште носи белези на социјалистичкото минато и се соочува со сериозни економски и демографски предизвици.
Историски, Кариелија со векови менувала господари меѓу Шведска и Русија, но нејзините жители главно биле од угрофинско потекло. Од 19. век западниот и јужниот дел се поврзува со Големото војводство Финска, кое било автономен дел на Руското Царство. Денес овој дел е составен дел на Финска, во Северна и Јужна Кариелија. Истовремено, поголемиот северен и источен дел припаѓа на Русија, како Република Кариелија и делови од Ленинградската област.
Клучен момент за поделбата била Зимската војна од 1939 година. По серијата судири и големи жртви, Советскиот Сојуз преку Московскиот мир го презел целиот Кариелски теснец, западниот дел на Ладожкото Езеро и стратегиски острови во Финскиот залив. За Финска ова било голема загуба – речиси осумтина од тогашното население било принудено да се исели, а регијата останала симбол на национален губиток. Од Кариелија потекува и националниот еп „Калевала“, важен дел од современиот фински идентитет.
Разликите меѓу двете страни на денешна Кариелија се очигледни во секојдневниот живот. Финска е една од најбогатите земји во Европа, со просечен БДП по жител од околу 53.000 долари, додека во рускиот дел е нешто помалку од 15.000 долари. Во Република Кариелија просечните доходи се околу 83% од рускиот просек, а во Ленинградската област околу 89%. Рускиот север е особено загрозен од демографски пад и затворање на мали градови, предизвикано од миграција и недостаток на инвестиции.
На рускиот дел на Кариелија, економијата се темели на шумарство, преработка на дрво, рударство и туризам. Главни градови се Петрозаводск и Виборг. Просечната плата во Русија е околу 928 евра месечно. Сликите од руралните и пограничните руски населби покажуваат запустеност, што го нагласува контрастот со финскиот дел.
Финска Кариелија е сосема поинаква. Регионите Северна и Јужна Кариелија уживаат во висок стандард на живеење, со просечна месечна плата од околу 4.140 евра. Финците редовно се на врвот на светските листи на среќа, а очекуваниот животен век достигнува 79,6 години за мажи и 84,8 години за жени. Регионалните центри како Јоенсу и Лапеенранта ја покажуваат финската стабилност и развој.
Денешната геополитичка ситуација ја нагласува важноста на Кариелија. Откако Финска во 2023 година стана членка на НАТО, границата во овој регион стана линија помеѓу Русија и алијансата. Русија ја зајакнува својата воена присутност, особено во воениот град во Мурманската област и на Кариелската превлака, што предизвикува внимание од финска страна.
Кариелија денес е место каде се судираат системите, стиловите на живеење и стратешките интереси на големите сили, со јасна разлика помеѓу развиениот фински и запоставениот руски дел.
