Повеќето луѓе го поврзуваат стресот со главоболка, несоница или анксиозност, но ретко кој знае дека цревата се првите што страдаат. Кога телото е под постојан притисок, дигестивниот систем реагира како огледало на емоционалната состојба – се забавува варењето, се појавува надуеност, а корисните бактерии во цревната флора се намалуваат.
Научниците сè почесто ја нарекуваат оваа поврзаност „оска мозок-црева“ – двонасочна комуникација помеѓу нервниот систем и дигестивниот тракт. Кога сме под стрес, мозокот испраќа хормони како кортизол и адреналин кои ја менуваат киселоста и микробната рамнотежа во цревата.
„Цревната флора е како еден сложен екосистем. Стресот е како бура – ако трае предолго, го уништува балансот,“ објаснува гастроентерологот д-р Ана Мартин од Универзитетот во Виена.
Истражување објавено во Nature Microbiology потврдува дека само две недели интензивен стрес можат да го намалат бројот на корисни бактерии за речиси 40%, што ја ослабува имунолошката реакција и способноста за апсорпција на хранливи материи.
Но, добрата вест е дека дигестивниот систем има импресивна способност за обновување – потребни се само неколку правилни чекори за да се „рестартира“.
Започнете со ферментирани производи – јогурт, кефир, кисела зелка и комбуха. Тие содржат пробиотици, живи микроорганизми што ја обновуваат микрофлората. Комбинирајте ги со пребиотици, храна која ги храни добрите бактерии – како банани, овес, кромид, праз и интегрални житарки.
Дехидрацијата и шеќерот се најголеми непријатели на здравите црева. Водата помага во елиминација на токсини и одржување на pH рамнотежа, додека вишокот шеќер поттикнува раст на штетни бактерии.
Истражувањата покажуваат дека сон подолг од 7 часа и редовни оброци на секои 3–4 часа го стабилизираат внатрешниот биоритам, што директно влијае на варењето. Медитација, пешачење или длабоко дишење најмалку 15 минути дневно го намалуваат нивото на хормон на стресот. Само неколку дена ваква рутина може да го подобрат метаболизмот и перисталтиката.
Пробиотски додатоци со повеќе соеви (Lactobacillus, Bifidobacterium) и растителни екстракти од камилица, ѓумбир или нане помагаат во враќање на рамнотежата, особено после долг период на емоционален стрес или терапија со антибиотици.
Телото има своја логика – кога е под стрес, го штити мозокот, но ги запоставува цревата. Затоа, по секој турбулентен период, рестартирајте го системот однатре. Тоа не е само прашање на варење, туку и на расположение: 80% од серотонинот, „хормонот на среќата“, се создава токму во дигестивниот тракт.
Со правилна исхрана, одмор и свесно живеење, вашите црева ќе се смирaт – а со нив и целиот организам.
